23.05.2023, 17:03
1254
Алматы облысын дамытудың 6 басымдығын атап өткен жөн. Атап айтқанда:
Әрі Алматы облысын туризм саласының флагманы деп те атайды. Осы негіздерде аумақты дамыту бойынша көптеген жобалар мен шаралар қолға алынып жатыр.
Мәселен, Алматы облысында «Ауыл аманаты» бағдарламасына 8,3 млрд теңге қарастырылған. Сондай-ақ биыл «Ауыл – ел бесігі» бағдарламасы бойынша 21,6 млрд теңгенің 88 жобасы жүзеге асырылуда.
Алматы облысы экономикасының негізгі драйверлерінің бірі – агроөнеркәсіп кешені, оның дамуы үшін барлық жағдайды жасау қажет. Бұл туралы мамыр айында аймақ басшысы Марат Сұлтанғазиевтің төрағалығымен өткен облыс әкімдігінің кеңейтілген отырысында айтылған болатын.
Ауыл шаруашылығы басқармасы басшысының міндетін атқарушы Коюмчан Омаровтың айтуынша, «Ауыл аманаты» жобасына 6 аудан, 102 ауылдық округ және 134 елдімекен қатысуда. Әр аудан бойынша жұмыс комиссиялары, ал ауылдық округтерде қарыз алушылардың өтініштерін бастапқы жинау және өңдеу бойынша жұмыс топтары құрылды.
Барлық аудандардан 5 бағыт бойынша 22,8 млрд теңгеге төрт мыңға жуық өтінім келіп түскен. Қазіргі уақытта 4,4 млрд теңгеге 891 құжат жиналды. Ауыл тұрғындарына ауыл шаруашылығы кооперативтері құрамында кәсіптерін дамыту үшін жеңілдетілген несиелер беріліп отыр. Бұл бағдарлама бойынша үш ауыл шаруашылығы кооперативі тіркеліп, қосымша 19 кооператив құру жоспарлануда.
– Биылғы жылы ауыл шаруашылығы дақылдарының алқабы 3,5 мың гектарға артып, 465,8 мың гектарды құрайды. Бұл ауыл шаруашылығы саласына тұрақты қолдау көрсетіліп жатқандығын ескерсек, шағын көрсеткіш, – деді облыс әкімі.
Кәсіпкерлік және индустриалды-инновациялық даму басқармасының басшысы Қуаныш Бақытұлы кәсіпкерлікті дамыту және инвестиция тарту туралы:
Бірінші тоқсанның қорытындысы бойынша облыс экономикасының өсімі 107,5 пайызды құрағандығын айта кету керек. Өнеркәсіп өндірісі, ауыл шаруашылығы, сауда, тұрғын үй құрылысы, инвестиция көрсеткіштерінің артуы. Бірақ құрылыс көлемі, көлік қызметі қысқарды, бірқатар ірі зауыттар да қысқарды. Ауыл шаруашылығында суару желілерін қайта жаңғырту жұмыстары жалғасуда, нәтижесінде 40 мың гектарға жуық суармалы жер қалпына келтіріледі. Нарықты жергілікті жерде өндірілген ауыл шаруашылығы өнімдерімен толықтыру үшін жаңа жылыжайлар мен көкөніс қоймаларын ашу, сонымен қатар ауыл тұрғындарын «Ауыл аманаты» бағдарламасына белсендірек тарту қажет. Биыл бағдарламаға 8,3 млрд теңге қарастырылған. Сондай-ақ мемлекеттік қолдаудың ең маңыздысы «Ауыл – ел бесігі» бағдарламасы арқылы осы жылы 62 елдімекенді қамтитын 21,6 млрд теңгенің 88 жобасы жүзеге асырылуда, оның тоғызы шекаралас аумақтарды қамтиды. Оның 45,5 пайызы – шағын және орта бизнестің облыс экономикасындағы үлесі.
Сонымен қатар Қонаевта премьер-министр Әлихан Смайыловтың төрағалығымен өткен кеңесте Алматы облысының әлеуметтік-экономикалық дамуының басты мәселелері талқыланып өткен болатын.
Онда облыс әкімі Марат Сұлтанғазиев, Ауыл шаруашылығы министрі Ербол Қарашөкеев, Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрі Марат Қарабаев, сондай-ақ Ұлттық экономика вице-министрі Бауыржан Омарбеков, Энергетика министрі Жандос Нұрмағанбетов баяндама жасады. Олар облыстың даму қарқыны, ауыл шаруашылығы мен өнеркәсіп салаларындағы бүгінгі ахуал, жол, тұрғын үй құрылысы және тұрғын үй-коммуналдық инфрақұрылымды жаңғырту жоспарлары, т.б. мәселелерді көтерді.
Баяндамашыларды тыңдаған премьер-министр үкімет президенттің Сайлауалды бағдарламасында алға қойған ауқымды реформаларды жүзеге асыруға кіріскенін атап өтті:
Оның айтуынша, жақын арада ауылдық аумақтарды дамытудың 2023-2027 жылдарға арналған Тұжырымдамасы қабылданады, ол ауыл экономикасын, жер қатынастарын, жергілікті өзін-өзі басқаруды және т.б., сондай-ақ пайдаланылмай жатқан жерлерді, ауыл шаруашылығы кооперациясын және суаруды дамыту салаларын «қайта жандандыруға» бағытталған.
Бұл ретте жауапты органдар әлеуметтік инфрақұрылымды да «жүргізу» қажеттігін атап өтеді. Бұл бағытта «Жайлы мектеп» және «Ауылдық денсаулық сақтау саласын жаңғырту» жаңа ұлттық жобаларын жүзеге асыру басталады. Атап айтқанда, 2026 жылға дейін облыста 68 мың орындық 63 мектеп пен 38 жаңа алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсету нысанын ашу жоспарлануда.
Яғни үш ауысымда оқыту мәселесін шешу үшін қосымша 9 мектеп салу қажеттігі алға қойылып отыр. Жемқор шенеуніктерден тәркіленген қаржыны жинақтап отырған қорға қазірдің өзінде 120 миллиард теңгеге жуық қаржы түскен. Әкімдік қаржы бөлу үшін Білім министрлігіне тиісті өтініш беруі керек.
Ал жалпы 2030 жылға дейін Алматы агломерациясын нығайту, сондай-ақ жаңа заң («Агломерацияларды дамыту туралы») аясында Алматы қаласы мен облыстың дамуындағы теңгерімсіздікті жою бойынша кешенді жұмыстар жүргізілуі шараларын президент де қолдады.
Осылайша, агломерациялық аймақта шикізаттық емес сектордың ірі өндірістік кәсіпорындары шоғырланған.
Индустриалды аймақтарды құруды, шетелдік компанияларды көшіруді және инвестиция тартуды жалғастыру маңызды, бұл ақыраяғында жалпы экономиканы әртараптандыруға мүмкіндік береді. Бәсекеге қабілетті өнім жасауға, оның ішінде агроөнеркәсіптік кешен саласына баса мән бере отырып, бұл жұмысты жандандыру қажет.
Сондай-ақ бүгінгі таңда облыстың инвестициялық қоржынында 8 мыңға жуық жұмыс орнын құрумен 718 миллиард теңгеден астам сомаға 134 жоба бар. 2022 жылдың қорытындысы бойынша 111 млрд теңгені құрайтын 39 жоба жүзеге асырылды.
Іске асыру сатысында құны 600 млрд теңгеден асатын тағы 95-ке жуық жоба бар. Облыс әкімдігі барлық жоспарланған жобаларды уақытында іске қосуды қадағалауға жауапты.
Бұдан бөлек, азық-түлік бағасын ұстап тұру үшін делдалдық жүйелерді тексеру бойынша облыстық комиссияның тиімділігін арттыру, заманауи көкөніс қоймаларын салуды жандандыру, басқа да реттеу және бақылау шараларын қолдану қажет. Мұнда ішкі нарықты өзіміздің азық-түлік өнімдерімен қанықтыру және оларды маусымаралық кезеңде сақтауға жағдай жасау бойынша жүйелі жұмыс өте маңызды болып отыр.
Қонаев қаласы мен Жәпек батыр ауылы маңындағы суларды тазарту құрылыстарының жобалары бойынша дайындық жұмыстарын жүргізіп, саяжай мәселесін шешу жоспарын жасап, мәселелері қарастырылып жатыр. Қонаев қаласындағы политехникалық колледждің құрылысына, сондай-ақ облыстағы ирригациялық жүйелер мен ирригациялық желілерді жаңартуға қаражат бөлу сұрақтары да қарастырылуда.
Бұдан бөлек, аймақты дамыту бойынша, Алматы облысында G4 City арнайы экономикалық аймағы құрылды.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен 2048 жылға дейінгі мерзімге Алматы облысында ауданы 30 мың гектарды құрайтын G4 City арнайы экономикалық аймағы құрылды.
Арнайы экономикалық аймақтар Алматы қаласының солтүстігінде 80 шақырымдық А3 (Алматы-Қонаев) тас жолының бойында орналасқан, оның аумағында ерекше құқықтық режим белгіленген. Жаңа экономикалық аймақ интеграцияланған G4 City-ті құруға отандық және шетелдік инвестицияларды тарту үшін қолайлы климатты қамтамасыз етеді деп күтілуде, бұл өз кезегінде бүкіл аймақтың дамуына жаңа серпін береді.
Мәселен, 2048 жылға қарай АЭА аясында 3,7 триллион теңгеге жуық инвестиция тарту, 17 триллион теңгеден астам сомаға өнім өндіру мен қызмет көрсету, 60 мыңға жуық жұмыс орнын құру жоспарлануда. Жалпы, жаңа экономикалық аймақтың жұмыс істеуі G4 City-де туризм, медициналық, көлік-логистика, білім беру, мәдени және демалыс инфрақұрылымын жеделдетуге әкеледі деп күтілуде. АЭА режимі сондай-ақ нысандарды салуға кететін күрделі шығындарды азайтады.
Еске салайық, G4 City даму тұжырымдамасына сәйкес, интеграцияланған қала төрт тақырыптық ауданнан тұрады: Gate City – іскерлік және қаржы орталығы, Golden District – білім беру және медициналық хаб, Growing District – инновациялық индустриялық және сауда-логистикалық аймақ, Green District – туристік кластер. G4 City-де шамамен 2,2 миллион адам тұрады деп болжануда. Жарлық қол қойылған күнінен бастап күшіне енген.
ҰҚСАС ЖАҢАЛЫҚТАР
