18.03.2023, 12:09
685
Наурыз – табиғаттағы маусымдық өзгерістерге байланысты тойланатын ең көне халықтық мереке. Оны Азия мен Еуропада миллиондаған адамдар тойлайды.
Жалпы дүниежүзінде 300 миллионға жуық адам Наурыз мерекесін тойлайды: Орталық Азияда, Үндістанда, Қытайда, Түркияда және т.б. Әртүрлі елдерде мерекелеудің ерекше дәстүрлері қалыптасқан: Иранда от жағылып, адамдар оның үстінен секіреді. Өзбекстанда мерекеде тек отқа тиген тағамды жеу әдетке айналған. Ауғанстанда мерекеге боялған жұмыртқа жейді. Олар аурудан қорғайды дегенді білдіреді. Түркияда олар мерекелік таңда бірінші рет көретін нәрсе бүкіл жыл болады деп сенеді. Біздің елімізде наурыз көже дайындалып, "Ұлыс оң болсын, ақ мол болсын" деп бата беріледі.
Бұл жолы мереке көшпелілер өркениеті фестивалінен бастап этникалық жәрмеңкеге дейін әртүрлі форматта өтеді деп жоспарланып отыр. Мәселен, Елордада 100-ден астам мерекелік іс-шара өтеді. 17 наурызда мектептер мен жоғары оқу орындарында тақырыптық көрмелер, кітапханалар мен мұражайларда студенттерге арналған конференциялар өткен болатын. Ардагер ұстаздармен кездесулер, театрландырылған қойылымдар мен байқаулар жоспарланған. Сондай-ақ ұлттық ойындардан «Наурыз той бастады» турнирі ұйымдастырылады. Гумилев атындағы университеттің студенттері ең үздік мерекелік концерт пен дастарханды өткізуден сайысқа түседі. Ал елордалық қуыршақ театрында «Наурыз – думан» атты шынайы өлшемдегі қуыршақтардың қойылымы өтеді. Сондай-ақ үлкен музыкалық бағдарлама күтілуде. Рахмадиев атындағы Мемлекеттік академиялық филармонияда «Үндестік палитрасы» атты концерт ұйымдастырылды. Камералық хор Гамбург әйелдер хорымен бірлескен бағдарлама ұсынады.
Негізгі мерекелік шаралар елордада 20 наурызда «Қара жорға» би флешмобымен және «Наурыз – думан» күйшілерге арналған челленджімен басталады. Одан әрі «Қазақстан» орталық концерт залында «Әнім сен едің» атты концерт өтеді. Танымал өнерпаздар Шәмші Қалдаяқовтың әндерін заманауи өңдеуде орындайды.
ЭКСПО аумағында 21-23 наурызда жаппай мерекелік шаралар өтеді. Мұнда шығыс тағамдарының фестивалі мен «Наурыз базарлары» жәрмеңкесі өтеді, онда этникалық стильдегі киімдер, ұлттық зергерлік бұйымдар, керамика, металл, киіз, жібек бұйымдары қойылады. Сонымен қатар, жәрмеңке қонақтары ауыл шаруашылығы өнімдерін сатып ала алады. «Нұр Әлем» сферасының жанында «Наурыз мейрамы» көшпелілер өркениетінің фестивалі ашылып, оның аясында ұлттық спорт түрлерінен жарыстар өтеді. Фестиваль 22-23 наурызда «Казак елі» монументі жанындағы алаңда және Қалалық алаңда жалғасады.
Ал Оңтүстік астана саналатын Алматы қаласының тұрғындарын одан асқан қызу бағдарлама күтіп тұр. Дәл осындай фестиваль 21-22 наурызда сағат 11.00-ден 16.00-ге дейін және 23 наурызда сағат 11.00-ден 14.00-ге дейін өтеді. Қаланың барлық аудандарында алаңдарда жаппай мерекелік шаралар өтеді. Негізгі шаралардың бірі Otbasy Fest болады. Ол 21-26 наурыз аралығында Республика сарайының алдындағы Абай алаңында өтеді. Фестиваль қонақтарын шоу-бағдарлама, диджейлердің декорациялары, серуендеушілер және фотоаймақ күтеді. Мереке қала тұрғындарын бауырсақ пен теріден, түрлі тағамдармен және сусындармен қуантады.
18 наурызда Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық халық аспаптар оркестрінің ұйымдастыруымен «Наурыз думан» мерекелік концерті өткен болатын, онда ұлттық дәстүрлі музыкалық шығармалар орындалды. Ал 18 наурызда мерекеге орай жыл сайынғы ETHNO POP UP STORE фестивалі өтеді. Жоба аясында этникалық брендтер өз өнімдерін ұсынады. Іс-шарада шығармашылық шеберлік сабақтары, сонымен қатар The Magic Of Nomads және Отырар сазы музыкалық қойылымдары көрсетіледі. Жәрмеңкеде ұлттық нақыштағы зергерлік бұйымдар, этникалық аксессуарлар, этникалық киімдер, ұлттық және заманауи үлгідегі тағамдар, тіпті Қазақстанда жасалған иіссулар да қойылады.Мереке «Шымбұлақ» тау шаңғысы курортында ерекше көлемде аталып өтпек. Мұнда наурыздың 21-і мен 26-сы аралығында «Nauryz Fest» өтеді. Шипажайдың әр деңгейінде Cosmic Picnic командасы отты диджейлер жиынтығымен, конкурстармен және оң зарядпен өнер көрсетеді. Балалардың аниматорлары бар бөлек аймағы бар. Шаңғышылар мен сноубордшылар Jusan Party Cup жарысына қатыса алады.
Қастеев атындағы өнер мұражайы мерекеге орай «Ұлыстың рухы» атты іс-шаралар кешенін өткізеді. Бұл ретте 22 наурызда мектеп оқушыларын қабылдау тегін болады. Келушілер тақырыптық және экскурсиялық экскурсиялардан басқа квест ойындарын, көрме экспозициясын құруға арналған топтық ойындарды, «Өнер, эмоция және көңіл-күй» ойынын, сондай-ақ әртүрлі жастағы аудиторияға арналған әртүрлі қолдан жасалған шеберлік сабақтарын таба алады — киіз басу, балшықтан бұйымдар жасау, мүсіндік фигуралар және т.б. Әрі қарай Мерекелік концерттік бағдарламада Жамбыл атындағы Қазақ мемлекеттік филармониясының әртістері, ҚР халық әртісі Мұрат Серкебаевтың жетекшілігімен Алматы қаласы әкімдігінің «Концерттік оркестрі», «Еркеле» қоғамдық қорының солистері және т.б. концерттік бағдарлама әзірленген.
Наурыздың алғашқы көктемгі ашық аспан астында өтетін Ramstore алдындағы алаңда да қызықты болады. Сіз күні бойы көңілді, музыка, дәмді тағам, түрлі іс-шаралар мерекесін таба аласыз. Ендеше, балалар ата-аналарымен бірге «Асық ату» ұлттық ойынының барлық қыр-сырын меңгереді. Ал музыкалық атмосфераға Алматының ең үздік диджейлері жауапты.
Мерекеге моральдық тұрғыдан дайындалу да маңызды — күнәлар үшін өкіну, ренжіткен адамдар болса, кешірім сұрау, кешіру. Жаңарған күнге қарай бастаған істерін аяғына дейін жеткізуге, қарыздарын өтеуге, жаңа жылда бақыт, береке, молшылық болсын деп ұмтылады. Ұлттық мейрам Наурыз көне әдет-ғұрыпты сақтай отырып, заманға үйлесім тапты. Халық қазынасы жаңа ұрпақ құрметтейтін салт-дәстүрлер мен әдет-ғұрыптарды берді.
ҰҚСАС ЖАҢАЛЫҚТАР
