Гагаузия басшысы Евгения Гуцул 7 жылға сотталды: Молдова оппозицияны қорқытып жатыр ма?

Кишинев қаласындағы сот Молдова құрамындағы автономиялы аумақ – Гагаузия басшысы Евгения Гуцулды «Шор» партиясын заңсыз қаржыландырды деген іс бойынша жеті жылға түрмеге қамау туралы үкім шығарды. Сот отырысы кезінде полиция сот ғимаратын қоршады, Гуцулды қолдаушылар жиналды. Кремль бұл үкімді айыптап, оны қыркүйекте өтетін сайлаумен байланыстырды.

Кишиневтің Буюканы секторындағы сот сондай-ақ «Шор» партиясының хатшысы Светлана Попанды да заңсыз партия қаржыландыру ісіне қатысы бар деп танып, алты жылға бас бостандығынан айырды. Айыптау тарабы Гуцулға тоғыз жыл жаза сұраған. Сот оны жартылай жабық түрдегі жеті жыл түрме жазасына кесіп, мемлекетке 40 миллион лей қайтаруға міндеттеді. Тергеу нұсқасы бойынша бұл қаражат «Шор» партиясын заңсыз қаржыландыруға жұмсалған.

Евгения Гуцул мен оның жақтастары өздеріне тағылған айыптарды жоққа шығарып, істі саяси астары бар деп санайды.

2025 жылғы 28 қыркүйекте Молдовада парламенттік сайлау өтеді. Гагаузия басшысы Евгения Гуцул өзіне қатысты сот үкімін билікке қарсы шыққандарға «сабақ» ретінде қабылдады.

Гагаузия автономды аймағының жетекшісі Евгения Гуцул 25 наурызда Кишинев әуежайында Ыстанбұлға ұшқалы тұрған жерінен ұсталды. Алғашында ол 20 күнге қамауға алынып, кейін үйқамаққа ауыстырылған. Алайда Кишинев соты оны 7 жылға жартылай жабық мекемеге қамау туралы шешім шығарды.

Айта кетейік, 2023 жылғы 19 маусымда Молдова Конституциялық соты «Шор» партиясын заңсыз деп танып, оны тарату туралы шешім шығарған.

Гуцулдың адвокаты Наталья Байрамның айтуынша, сот залынан Гуцулды бірден түрмеге алып кеткен. Үкім оқу кезінде саясаткер күйеуі мен үш жасар ұлымен бірге келген, бірақ баласына залда қалуға рұқсат етілмеген.

Reuters агенттігінің хабарлауынша, сот ғимаратының алдына 100-ден астам адам жиналған. Полиция оларды ғимараттың сыртына өткізбеу үшін қоршау орнатқан. Сот шешіміне шағымдануға болады. Прокуратура дерегінше, 2019–2022 жылдары Гуцул Ресейден Молдоваға 42 млн лейден астам қаражат (шамамен 2,4 млн доллар) алып келіп, оны партия жұмысына жұмсаған.

Гуцул бұған дейін «Шор» партиясының мониторинг, жоспарлау және бақылау бөлімінің хатшысы болған. 2023 жылы көктемде Гагаузия басшысы (башкан) болып сайланған. Оның кандидатурасын ресейлік әншілер Филипп Киркоров пен Стас Михайлов қолдап, үгіт науқанына қатысқан.

Гагаузия — Молдованың оңтүстігіндегі автономды аймақ. Мұнда шамамен 135 мың адам тұрады. Жергілікті халық Еуроодаққа қосылуға қарсы және Ресеймен тығыз байланыс орнатуды қолдайды.

Гуцул Молдова үкіметінің проеуропалық бағытын жиі сынға алған және Мәскеуде жоғары лауазымды тұлғалармен кездесіп тұрған. Ол ЕО мен АҚШ-тың санкциялық тізіміне енген.

Кремль Гагаузия басшысына шығарылған үкімді айыптап, оны «саяси қарсыластарға қысым көрсету әрекеті» деп бағалады. Ресей президенті баспасөз хатшысы Дмитрий Песков бұл үкімді «сайлауалды кезеңдегі саяси оппоненттерге заңсыз қысым жасау» деп атады.

Молдова бұрынғы президенті, Социалистер партиясының жетекшісі Игорь Додон Евгения Гуцулға шыққан сот үкіміне қатысты өз пікірін білдірді. Ол бұл істі ел президенті Майя Сандудың «саяси кек қайтаруы» деп атады.

«Майя Санду жүргізіп отырған “реформаланған” әділет жүйесінің қолынан келген жалғыз іс — ол халық сайлаған әкім, ана, әйел адамды жеті жылға соттау болды. Бұл – президенттің жеке өшпенділігі мен кекшілдігінен туындаған шешім», – деп жазды Додон өзінің Telegram-арнасында.

Ол бұл істі Молдова билігінің оппозицияға қарсы әрекеті ретінде бағалады.