Иран Ормуз бұғазын жабуға дайын: Парламент шешімі және ықтимал салдары

АҚШ-тың Иранға жасаған әскери соққыларынан кейін Таяу Шығыстағы геосаяси жағдай ушығып тұр.
Соңғы мәліметтерге сәйкес, Иран Парламенті стратегиялық маңызы аса жоғары Ормуз бұғазын жабу туралы шешімді мақұлдады. Бұл шешім Иран Ислам Республикасының Ұлттық қауіпсіздік жөніндегі Жоғарғы кеңесінің қарауына жіберілді. Аталған кеңес елдің сыртқы саясаты мен әскери бағытындағы ең түбегейлі шешімдерді қабылдайтын соңғы инстанция саналады.
Ормуз бұғазы — әлемдегі ең маңызды теңіз өткелдерінің бірі. Бүгінде дүние жүзінде тұтынылатын мұнай мен газдың 25-30 пайызы дәл осы бұғаз арқылы тасымалданады. Бұғаздың жабылуы жаһандық энергетикалық нарық үшін ауыр соққы болмақ.
Иран Парламентінің депутаты, Ислам революциясы сақшылар корпусының командирі Эсмаил Коусари қазіргі жағдайдың шиеленісіп тұрғанын және бұғазды жабу мәселесі күн тәртібінде екенін мәлімдеді.
«Қажет болған жағдайда бұл шешім міндетті түрде жүзеге асады. Егер Иранның егемендігіне қарсы агрессия тоқтамаса, Ормуз бұғазын бірнеше сағат ішінде толық жабуға дайынбыз», - деді Ислам революциясы сақшылар корпусының теңіз күштерінің қолбасшысы, бригадалық генерал Алиреза Тангсири.
Оның айтуынша, елдің аумақтық тұтастығына жасалған кез келген шабуыл қатаң жауапсыз қалмайды.
Қазіргі жағдайдың ушығуына АҚШ-тың Ирандағы ядролық нысандарға жасаған соққысы себеп болды. Трамп бұл соққыны ресми түрде растады. Пентагон мәліметінше:
- Америкалық әскери ұшақтар Иран аумағына соққы жасап, кейін елдің әуе кеңістігінен шығып кеткен;
- Шабуыл туралы алдын ала Израиль тарапы ескертілген;
- Иран да авиация соққысын растап, халықаралық қауымдастықты АҚШ-тың әрекеттерін айыптауға шақырды.
Ормуз бұғазының жабылуы жаһандық экономикаға ауыр салмақ түсіруі мүмкін. Энергия тасымалындағы мұндай кедергі:
- Мұнай мен газ бағасының күрт көтерілуіне;
- Энергетикалық тапшылыққа;
- Қаржы нарықтарының құлдырауына;
- Жаңа геосаяси текетірестерге алып келуі ықтимал.
Иран мен АҚШ арасындағы әскери шиеленіс жаңа деңгейге көтерілді. Ормуз бұғазының жабылуы жаһандық энергетикалық қауіпсіздікке тікелей әсер ететін шешім болмақ. Сарапшылар мен халықаралық ұйымдар тараптарды сабырлық сақтап, жанжалды бейбіт жолмен шешуге шақырып отыр. Алайда Иран тарапының мәлімдемелерінен көрініп тұрғандай, жағдай одан әрі ушығуы мүмкін.