2022 жыл: Халыққа тағы тапқанын үнемдеу керек бола ма?

Сарапшы маманның айтуынша, биыл әлемдік экономикада қалыптасып отырған жағдайға байланысты тіпті алпауыт компаниялардың өзі шығындарын азайтып, қаржыларын барынша үнемді жұмсауға тырысып жатыр. Осы ретте әрбір жекелеген адам үшін де жеке қорға қаржы жинау маңызды бола түседі. Бұл ретте маман жұмыс істейтін айлық табысы бар қызметкерлерді үнемшіл болуға шақырып отыр.

— 2022 жылы халыққа тағы үнемдеуге тура келеді. Мәселен, қазір аяқ астынан қаржы қажеттілігі туа қалса, көпшілік қауым бірінші банктен несие алуға ұмтылады. Хош, несиені алуын аларсыз. Бірақ «қарыз күліп келіп, жылап қайтатынын» ұмытпаңыз.Бір ескеретін жайт, несие қайтару барысында қаражатты одан асыра төлейсіз, соның нәтижесінде жұмсалған ақша көлемі екі есеге айтарлықтай молаяды.Ендігі бір қаржыны қолға түсіру көзі – ағайынға, қатар-құрбыларға, туыстар мен таныстарға салмақ салу. Бұл қалай болғанда да бұрынғы сыйластығыңызға сызат түсірмей қоймайды. Өйткені мерзімді күні қарызды қайтара алмасаңыз, қадіріңіз кете бастайды. Әсілі, мұндайда ең тиімдісі – ешкімнен қарыз алмауға ұмтылу. Ол үшін белгілі бір сомада артық ақша қоры болуы қажет, – дейді маман.

Алайда айлығын шайлығына жеткізе алмай, қымбатшылық қамыты қысып жүрген жандарда артық ақша болмауы да мүмкін. Бұған қатысты маманның айтар уәжі:  «Біздің ақшаға деген көзқарасымыз таза тиімділікке құрылуы тиіс, әрқашан оны жоғары табыс әкелетіндей қолдану керек. Әрине, шынайы өмірде бәрі ойдағыдай бола бермейді. Шопингомания деп аталатын сәнді аурудың түрі бар. Дүкенге жаны құмар, бос уақытының 70 пайызын дүкендерді аралауға жұмсайтын адамдар да табылады. Киімді жаңалау ісі, әрине, мұңайып тұрған көңілді көтеруге мүмкіндік бергенімен де көңіл-күй үшін сауда жасау ісіне абайлап қараған жөн. Психологтар мәселені шешу үшін шопингтің көмегіне жүгінетіндердің қатарын бақылап көріпті. Нәтижесінде, олардың жағдайлары анағұрлым мол ақшасы бар бай-манаптар емес, керісінше, ақшасы мүлде жоқ болып тиын санап қалатын орта таптағы адамдар екендігі анықталған», – дейді Тоғжан Шаяхметова.

Осылайша маманның пайымдауынша, биылғы жылы қаржысын үнемдегендер қиындықта ұтып шығады. Ол үшін әрине қазаққа сауда жасау мәдениетін меңгеру керек. Байыған кезде, яғни жалақы алған күні  базарға бармауды үйрену керек. Бұл әрекет ақшаны көп жұмсап жіберуге итермелейді. Әмиянға көп ақша салып жүретін әдеттен арылу керек. Бұл қаржыны көзсіз көсіп жіберуден сақтандырады. Маркетингтік жүрісті меңгеру керек. Ол үшін сатып алып тұрған тауардың сапалы, не сапасыз екенін зерттеу қажет. Киім-кешектің сертификатын сұрау, азық-түліктің сыртқы қаттамасын  оқып шығу маңызды бола түспек. Осылайша қаржы сауаттылығын меңгергенде ғана  «қазақтың әмияны заманға сай толыға түседі» дейді мамандар.