2025 жылы келген қандастардың тек 3,5%-ы мемлекеттік көмек алды

Қазақстанда қандастарға деген мемлекеттік саясаттың маңызы зор. Олар елімізге тарихи отанына оралып, түрлі қиыншылықтармен бетпе-бет келіп жатыр. Көші-қонның ең үлкен ағыны Қытай мен Өзбекстаннан келеді. Мысалы, Қытайдан келгендердің үлесі 46,4%-ды, ал Өзбекстаннан келгендер 41%-ды құрайды. Сондай-ақ, Түркменстан, Ресей және Моңғолиядан да қандастарымыз көшіп келуде.

Қазіргі таңда, көшіп келгендердің 60,8%-ы еңбекке қабілетті жастағы адамдар, 30,8%-ы балалар, ал 8,4%-ы зейнеткерлер. Көшіп келгендердің білім деңгейі әртүрлі: тек 16,8%-ы жоғары білімді, 30,7%-ы орта арнайы білімді, 50,8%-ы орта білімді, ал 1,7%-ы білімсіз. Бұл жағдай көші-қонның әлеуметтік және экономикалық тұрғыдан әртүрлі қиындықтарды тудырып отырғанын көрсетеді.

Қазақстан мемлекеті жаңа көшіп келген қандастарға қолдау көрсету үшін бірнеше шараларды қолға алуда. Олардың көбісі Қазақстанның солтүстік және шығыс өңірлеріне қоныстануда. Осы өңірлерде тұратын қандастарға бір реттік көмек ретінде 275,2 мың теңге беріледі. Бұл сома отбасының әрбір мүшесіне беріледі. Сонымен қатар, жыл бойы тұрғын үйді жалға алу мен коммуналдық төлемдерге субсидия беріледі. Бұл көмек мөлшері 59 мың теңгеден 118 мың теңгеге дейін ауытқиды.

Алайда, биылғы жылы тек 84 қандас мемлекеттен қаржылық көмек алған. Олардың 56-ы жұмысқа орналасқанымен, жалпы көмек алған қандастардың саны 3,6%-ды ғана құрайды. Бұл көрсеткіш көмек алған адамдардың аз екенін және көшіп келгендердің көпшілігі әлі де өз бетінше өмір сүруде екенін көрсетеді. Бұл жағдай мемлекет тарапынан көрсетілетін көмектің жетіспейтінін немесе кейбір қиындықтарға байланысты қандастардың бұл көмекті толық көлемде ала алмайтынын айқындайды.

Сонымен қатар, солтүстік өңірлерге қоныс аударған қандастарға арнайы экономикалық мобильдік сертификат беріледі. Бұл сертификат тұрғын үй құнының 50%-ын немесе 4,56 миллион теңгеге дейінгі соманы жабуға мүмкіндік береді. Осы сертификат арқылы олар өздеріне үй сатып алуға немесе құрылыс жүргізуге мүмкіндік алады, ал бұл қандастар үшін үлкен қолдау болып табылады. Сонымен қатар, бұл шара Қазақстанның солтүстік өңірлеріне көші-қонды ынталандыру мақсатында жүзеге асырылуда.

Алайда, көптеген қандастар әлі де өздерінің әлеуметтік жағдайлары мен жұмысқа орналасу мәселелері бойынша қиындықтарға тап болуда. Бұл, өз кезегінде, елдегі әлеуметтік қызметтердің тиімділігін арттыру және көші-қон процесін жеңілдету қажеттілігін көрсетеді. Қазақстанға көшіп келген қандастар тек жұмыс күшін толықтырумен ғана емес, еліміздің мәдениетін байытуға да үлкен үлес қосуда. Сондықтан оларға көмек көрсету және қайта қоныстандыру шараларының тиімділігін арттыру — маңызды міндет болып қала береді.

Қорытындылай келе, 2025 жылы Қазақстанға көшіп келген қандастарға мемлекет тарапынан көрсетілетін көмек аз ғана пайызды қамтып отыр. Келесі жылдары бұл көмек көлемін арттыру, қандастардың әлеуметтік жағдайын жақсарту мақсатында қосымша шаралар қарастыру маңызды.