2025 жылға дейін Қазақстанда қандай жолдар салынады?

Бүгінде 2025 жылға дейінгі негізгі «пункттер» ретінде үш міндет айқындалған:

1. 100% жолдарды сапалы күйге келтіре отырып, республикалық маңызы бар 25 мың км автомобиль жолдарын салу және қайта жаңарту арқылы елдің барлық қалаларын заманауи магистральдар желісімен байланыстыру;
2. әр тірек ауылға 27 мың км жергілікті жолдарды жөндеу, стандартты жағдайдағы үлесті 95% дейін жеткізу;
3. барлық жолдарды жол бойындағы қызмет көрсету құралдарымен қамтамасыз ету.

Осы мақсаттар негізінде бірнеше жобалар да жоспарланған:

• Қызылорда-Жезқазған автомобиль жолын қайта құру (427 шақырым). Үкіметтің кепілдемесімен Азия Даму Банкі (АДБ) мен Еуропалық Қайта құру және Даму Банкінің (ЕҚДБ) несиелері арқылы қаржыландыру. Жыл соңына дейін банктермен несиелік келісімшарттар жасасу және жобаны бастау үшін мердігерлерді анықтау жоспарлануда («ҚазАвтожол» ҰК »АҚ экономикалық сараптамадан өту үшін техникалық-экономикалық негіздемені (ТЭО) аяқтауда, сонымен қатар банктер жобаны бағалап жатыр).
• Түркістанның Шығыс айналма жолының құрылысы (30 шақырым). Дүниежүзілік банктің несиесінен үнемдеу есебінен қаржыландырылады. Жобаны іске асыруды 2021 жылдың екінші жартысында бастау жоспарлануда (консультант экономикалық сараптамадан өтудің техникалық-экономикалық негіздемесін аяқтауда, банкпен қатар қосымша несиелік келісімшарт жобасы әзірленуде).
• Шымкенттің оңтүстік-батыс айналма жолының құрылысы (48 шақырым). Жоба мемлекеттік-жекеменшік серіктестік механизмі арқылы жасалуда.
• Сарыағаш айналма жолының құрылысы (102 шақырым). АДБ арқылы қаржыландыру. Қазір мемлекеттік органдармен бірге Үйлестіру кеңесіне ұсыну мәселесі пысықталуда.

Жоспарланғаннан басқа, қазіргі уақытта 15 жол жобасы жүзеге асырылып жатыр. 2021 жылы ұзындығы 768 шақырымды құрайтын Талдықорған-Өскемен учаскесін қайта құру жұмыстары аяқталуы керек.

Ресми деректер бойынша республикадағы ең жақсы жолдар Маңғыстау, Павлодар, Алматы облыстарында екен. Бұл рейтингте Шығыс Қазақстан төртінші орында тұр. Қанағаттанарлықсыз жағдайдағы маршруттардың ең жоғары пайызы БҚО, Атырау және Солтүстік Қазақстан облыстарына келеді.

Жыл басында қазақстандық жолдар еуропалық жүйе бойынша тексерілетіндігі хабарланған болатын. Тиісті құзыреті бар мамандар, сондай-ақ арнайы бағдарламалық жасақтамамен жабдықталған көлік құралдары олардың сапасын бағалауға көмектесіп жатыр. Жоба Дүниежүзілік банктің қаражаты есебінен жүзеге асырылады. Бүгінгі күні 

Замир Сағынов, Жол активтерінің ұлттық сапа орталығының бас директоры:

— Бізде жолды түсіретін және бағдарламаға сәйкес оның жол қауіпсіздігіне сәйкес келетін-келмейтіндігін бағалайтын құрылғы болады. «Бір деңгейде өту» сияқты ұғымдар бар, жол қауіпсіздігінің әртүрлі деңгейлерінде бағдарлама бәрін есептеп шығарады және бізге ұпай береді. Әрі қарай, осының барлығын талдай отырып, біз Автомобиль жолдары комитетіне қауіпсіздікті жақсарту үшін қабылдануы керек шаралар туралы ұсыныстар береміз, — дейді.

Ал келе жатқан маусым айынан бастап елімізде 18 жол учаскесі ақылы болатын болды. Осыған байланысы көптеген жүк тасушы көлік жүргізушілері наразылық білдіріп отыр. Себебі: ақылы болатындай жолдарда жақсы жағдай жасалмаған. Осыған байланысты «ҚазАвтоЖол» ҰК» АҚ ресми өкілі Диас Ахметшарип:

— Біз оны маусым айынан бастап енгіземіз. Бірақ бұл 1 маусымнан бастап ақша ала бастайды дегенді білдірмейді. Бір ай ішінде біздің жолдар стандарттарға сәйкес келетін жерде ақылы төлемдер біртіндеп енгізіледі. Жөндеу жұмыстары жекелеген учаскелерде жүргізіледі, олар стандарттарға сәйкес келсе, содан кейін ғана төлемді енгізіледі. Қазір шағымдар түсіп жатыр, мысалы, БҚО-да — жамау қажет болатын бір аймақ бар. Олар сол жерге жол салады, жөнге келтіреді, тек содан кейін төлем енгізіледі, — деді.

Жалпы алғанда, республикада стандарттарды сақтау және сәйкесінше автомобиль жолдарын қайта құру сапасын жақсарту мақсатында жолдарды жөндеу кезінде техникалық қадағалау рейтингін жасау жоспарланған. Рейтинг техникалық қадағалауды жүзеге асыратын инженерлердің жоба бойынша жұмыстарын сапалы жүргізуге деген қызығушылығын арттырады деген сенім бар. Негізінен, жолдардың сапасы бойынша мемлекетттердің әлемдік рейтингінде Қазақстан 93-орынға ие болды. Дәл осы рейтингте Қазақстан көрші Ресей мемлекетінен жоғары көрсеткіштер көрсетіп отыр.