5 жыл ішінде Қарағанды облысына 1,2 трлн теңге инвестиция тарту жоспарлануда
Қазақстандықтардың үйінде Қарағандыда жасалған тұрмыстық техника пайда болады. Қарағанды облысында 2027 жылға дейін жалпы құны 1,2 триллион теңгені құрайтын 52 инвестициялық жоба пулы қалыптастырылды.
Бұл 12 мың тұрақты жұмыс орнын ашуға мүмкіндік береді. Биылғы жылы 11 жоба іске қосылады деп күтілуде. Қарағанды облысының әкімі Ермағанбет Бөлекпаев:
— Солардың бірі — «Saran» индустриалды аймағындағы тұрмыстық техника шығаратын зауыт. Теледидар, кір жуғыш машиналар және басқа да біздің өндірістегі тұрмыстық техника әрбір қазақстандықтың үйінде болады деп сенеміз, — деді аймақ басшысы.
Облыста көптеген моноқалалар бар:
- Саран;
- Шахтинск;
- Абай;
- Теміртау;
- Балқаш.
«Біз қазір осындай қалалар үшін екінші мүмкіндік ашып жатырмыз. Мен «Saran» индустриалды аймағы туралы айттым. Қазір мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша біз жаңа кәсіпорындардың инфрақұрылымын салып жатырмыз. Соның арқасында біз одан да көп нысандарды құратын боламыз. 200 млрд теңгеден астам инвестиция құйылған 3 мың тұрақты жұмыс орны құрылмақ. Біз бұл жағдайды басқа моноқалалардың ерекшеліктерін ескере отырып, міндетті түрде қолданатын боламыз», — деді облыс әкімі.
Мәселен, Балқаш қаласында жалпы қаржыландыру көлемі 243 млрд теңгеге жуық 66 іс-шараны қамтитын кешенді жоспардың жобасы әзірленді.
Негізгі мақсат - Балқашта толыққанды туристік кластер құру болып отыр. Қазір бұл жоба үкіметте мақұлдануда. Қарағанды-Балқаш-Сарышаған жолын қайта құру аяқталғаннан кейін бұл Балқаш туристік кластерін дамытуға серпін болуы тиіс.
Сонымен қатар, Қарағанды облысында тағы 1,5 мыңға жуық жұмыс орнын құру жоспарлануда. Облыста агроөнеркәсіптік кешен саласында 12 жоба іске қосылады деп күтілуде, оған 50,1 млрд теңге жеке инвестиция тартылады. 2023-2025 жылдары олар 1,5 мыңға жуық жұмыс орнын ашпақ. Мұндай деректер ұлттық пулда толық берілген.
Қарағанды облысында қазіргі уақытта екі жоба – картоп қоймасы мен көкөніс қоймасы салынып жатыр. Олардың ашылуы биылғы жылға жоспарланған. Басқа бизнес-идеялар үшін құжаттама дайындалуда. Мәселен, 2024 жылы 26,5 миллиард теңгеге қозы еті өндірісін жолға қоймақшы.
Қарағанды облысында жылыжай кешендері іске қосылады деп күтілуде. Ақпаратқа сәйкес, бір нысанда шамамен 10,3 миллиард теңгеге қияр мен қызанақ, екінші бір нысанда құлпынай 2,1 миллиард теңгеге өсіріледі. Көкөніс жобасы келесі жылы, жидек жобасы 2025 жылы пайдалануға беріледі деп жоспарлануда. Олардың ашылуына байланысты 65 адам жұмысқа орналаса алады.
Сондай-ақ олар облыстағы ұн тарту өндірісін қалпына келтірмекші, оған 600 миллион теңге инвестиция салу қажет. 500 млн теңгеге сүтті терең өңдейтін зауыт салу жоспарлануда. Бұл екі нысан, бассейнге сәйкес, келесі жылы жұмысын бастауы мүмкін. Ал олар 75 адамды жұмыспен қамтамасыз етпек.
Облыста суармалы жерлерді қалпына келтіру бойынша 6,6 млрд теңгеге төрт жоба жүзеге асырылуда. Облыста 1,8 млрд теңгеге тағы бір картоп сақтау қоймасын ашу да жоспарлануда.
Өткен жылдың соңында 13,7 млрд теңгеге 12 ауыл шаруашылығы нысаны іске қосылып, онда 245 адам жұмысқа орналасты. Мәселен, олар 2,5 миллиард теңгеге жаңа салқындатылған сиыр етін өндіретін кешенді өндіріс орнын құрды. Біз май-май өнімдерінің өндірісін жаңарттық, оған 3,5 миллиард теңге жеке инвестиция құйылған еді. Облыста 1,2 млрд теңгеге ұн және кондитерлік өнімдер шығаратын зауыт салынды.
Бұған дейін LS 2023 жылдың соңына дейін 164 миллиард теңгеге жуық жобаларды ашу жоспарланып отырғанын жазған. Оларды Қазақстан, Қытай және Өзбекстан компаниялары іске қосады. 11 нысанның іске қосылуы 1 мыңнан астам адамды жұмыспен қамтамасыз етеді деп күтілуде. Ал 2022 жылы Қарағанды облысында Қазақстан, Түркия, Иран, Ресей, Швейцария компаниялары есебінен 12 жоба пайда болды.
Осыған дейін Қарағанды облысына Канаданың Қазақстан Республикасындағы Төтенше және Өкілетті Елшісі Алан Хэмсон келген болатын. Дипломаттың ресми сапары мәдени миссиямен байланысты болса да, аймақ басшысы Ермағанбет Бөлекпаевпен кездесуде экономика, білім, спорт салаларындағы әртүрлі салалардағы ынтымақтастық мүмкіндіктері талқыланып өтті.
— Экономикасы қара және түсті металлургия, тау-кен өнеркәсібі және машина жасау өнеркәсібіне негізделген өңіріміз индустриялық, – деді Ермағанбет Бөлекпаев. – 2022 жылы облыстың Канадамен сыртқы сауда айналымы $30 млн құрады, оның ішінде экспорт $3,4 млн қаражатты кұрады. Облыста экономиканың әртүрлі салаларында: өңдеу өнеркәсібі және тау-кен өндіру өнеркәсібі, сауда, денсаулық сақтау және әлеуметтік қызмет көрсету салаларында алты бірлескен кәсіпорын жұмыс істейді.
Өңір шетелдік инвестицияларды тартуға мүдделі екені ашық айтылды. Ол канадалық компанияларды «Сарыарқа» және «Саран» арнайы экономикалық аймақтарында жобаларды жүзеге асыруға шақырған болатын.
– Экономикалық қарым-қатынастарды дамыту үшін үлкен әлеует бар деп есептейміз. Канада тау-кен секторында белсенді ынтымақтастықта. Мысалы, Торонтода кейбір шағын компаниялар Қазақстанға іскерлік байланыс іздейді. Өткен жылы біз қазақстандық-канадалық компаниялардың іскерлік кеңесін өткіздік, онда ынтымақтастық бағыттары да талқыланды, – деді Алан Хамсон. – Қазір Канадада тау-кен өнеркәсібінің маңызды оқиғаларының бірі – PDAC-2023 Дүниежүзілік форумы өтуде. Оған Қазақстаннан үлкен делегация қатысуда.
Елшінің айтуынша, «жасыл» экономиканы дамытуда, сондай-ақ ғылым мен білім саласында ынтымақтастыққа мүмкіндіктер бар.
– Расында да, біз «жасыл» экономикаға жаңа технологияларды тартуға мүдделіміз. Және ортақ тіл таба алдық. Білім саласына келсек, облысымызда еліміздегі жетекші жоғары оқу орындарының бірі, соның ішінде техникалық университет жұмыс істейді. Бұл бағытта Канада университеттерімен қарым-қатынас орнатуға болады деп ойлаймын, – деді Ермағанбет Бөлекпаев идеяны.