АҚШ пен Венесуэла соғыстың алдында тұр: Марко Рубио тоғыз ай бойы осыған жұмыс істеп, мақсатына жетті

The Atlantic басылымының жазуынша, Трамп әкімшілігі бір емес, бірнеше әскери операция нұсқасын әзірлеп, Кариб теңізіне ірі әскери флот топтастырған.

Бастапқыда Трамп «Венесуэла мәселесін» келіссөз арқылы шешпек болған. Алайда сыртқы саясаттағы қатаң бағыттың өкілі — мемлекеттік хатшы әрі ұлттық қауіпсіздік жөніндегі кеңесші Марко Рубионың ықпалы басым түсіп, жағдай ушыға түскен.

Мақсат — мұнай мен миграцияны бақылау

2025 жылдың басында Трамп билікке қайта оралған соң, арнайы өкілі ретінде дипломат Ричард Гренеллді Венесуэлаға жіберген. Оның міндеті – Мадуро режимімен жасырын байланыс орнатып, үш мақсатқа жету болған:

1. Америкалық компанияларға Венесуэла мұнайына қол жеткізу;

2. Екі ел арасында есірткі тасымалына қарсы күресті жолға қою;

3. АҚШ-та заңсыз жүрген венесуэлалық мигранттарды елдеріне қайтару туралы келісім жасау.

Дегенмен бұл миссия сәтсіз аяқталды. Трамптың алғашқы президенттік мерзімінде де (2017–2021) дәл осындай келіссөздер нәтиже бермеген болатын.

Рубионың қатал стратегиясы

Мемлекеттік хатшы Марко Рубио Мадуромен келіссөз жүргізуге түбегейлі қарсы болған. Ол Венесуэлада «режимді күшпен құлату» ғана шешім деп есептейді.

Осы жылдың көктемінде Трамп әкімшілігі Латын Америкасындағы бірнеше қылмыстық топты, соның ішінде Венесуэланың Tren de Aragua тобын «шетелдік террорлық ұйым» деп таныды. Рубио бұл топты Мадуроның өзі басқарады деп мәлімдегенімен, АҚШ барлау қызметі мұны дәлелдей алмады. Сол себепті Ұлттық барлау кеңесінің басшысы Майкл Коллинз қызметінен босатылды.

The Atlantic мәліметінше, Рубио Трампқа Мадуроны «есірткі бароны және миграциялық дағдарыстың басты себебі» ретінде көрсету арқылы оның көзқарасын өзгерте алған. Осылайша Венесуэла мәселесі сыртқы саясаттан ішкі саяси тақырыпқа айналды.

Әскери қимыл қаупі

Қыркүйек айының басында Трамп Венесуэла маңындағы теңіз аймағында орналасқан шағын кемелерге әуеден соққы беруге бұйрық берген. Ресми дерекке сай, 16 шабуылдың салдарынан 65 адам қаза тапқан. Ақ үй бұл кемелер есірткі тасымалдаған деп түсіндіреді, бірақ нақты дәлелдер келтірілмеген.

Қазан айында Трамп Орталық барлау басқармасына Венесуэлада жасырын әскери операциялар, соның ішінде «кісі өлтіру операцияларын» жүргізуге рұқсат берген. Қазір АҚШ аймақта 1962 жылғы Кариб дағдарысынан бері болмаған ірі әскери топты шоғырландыруда: құрамында Gerald Ford авиатасымалдаушысы, сүңгуір қайықтар, дрондар және 10 мыңнан астам әскери бар.

Көптеген сарапшылар Вашингтон жақын уақытта Мадуро режимін әскери жолмен құлату әрекетін бастайды деп болжайды.

Рубионың саяси мүддесі

Марко Рубио — Флорида штатының бұрынғы сенаторы және кубалық иммигранттардың ұлы. Ол АҚШ-тағы латино диаспорасының ішінде ең ықпалды саясаткерлердің бірі. Бұл топтың көпшілігі Латын Америкасындағы солшыл режимдерге қарсы, сондықтан Рубионың қатал ұстанымын қолдайды.

Саяси сарапшылар Трамптың «Америка бірінші орында» деген ұраны енді «Оңтүстік Флорида бірінші орында» деген шындыққа айналып бара жатқанын айтады.

Қазір Вашингтондағы ахуал Венесуэламен қарулы қақтығысқа ұласуы мүмкін деңгейге жетті. Трамп әзірге ашық соғысқа бармай отыр, бірақ Мадуроға қарсы әскери қысым мен санкциялар күшейіп келеді.