Алматы облысы экстремизмге қарсы
Мемлекет басшысының тапсырмасын орындау аясында Алматы облысында діни экстремизм құрбандары мен деструктивті ағымдарды (ДА) ұстанушыларды оңалту орталығы жұмыс істеп жатыр.
Орталықтың басым міндеті діни экстремизм мен терроризмге қарсы іс-қимыл жөніндегі 2018-2022 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаны жүзеге асыру болып табылады. Қазіргі уақытта Орталықтың қызметінің бағыттары:
— мақсатты оңалту жұмыстарын жүргізу, радикалды және деструктивті діни ағымдар мен культтердің ықпалына ұшыраған адамдарды психологиялық оңалту және әлеуметтік бейімдеу (ресоциализация);
— «Жусан» арнайы операциясы шеңберінде террористік әрекет аймақтарынан елге қайтарылған адамдармен тиісті теологиялық-психологиялық жұмысты ұйымдастыру.
— экстремистік, террористік қылмыстар бойынша түзеу мекемесіне қарасты мекемелерде жазасын өтеген және өтеп жатқан тұлғалармен қайта әлеуметтендіру және оңалту жұмыстарын жүргізу;
— діни экстремизм мен терроризмге қатысы бар шетел азаматтарының Қазақстан аумағына заңсыз көші-қонының алдын алу.
— білім беру ұйымдарында діни себептермен бірыңғай форман киюден бас тартқан тұлғалармен түсіндіру жұмыстарын жүргізу;
— Орталықтың сенім телефонына хабарласқандарға консультативтік көмек көрсету;
Орталықта діни ахуалды қадағалап, жедел әрекет етудің нақты тетігі, радикалдарды оңалтудың бейімделген әдістемесі бар. Орталық мәліметінше, Алматы облысындағы аудандар (Қарасай, Іле, Жамбыл, Еңбекшіқазақ, Талғар аудандары мен Қонаев қаласы), сондай-ақ Алакөл, Сарқан, Панфилов, Ұйғыр аудандары қауіпті аймаққа жатады. Талдықорған қаласы мен Текелі, Көксу, Қаратал, Кербұлақ және Ескелді аудандары деструктивті діни ағым ықпалына ұшыраған. Деструктивті идеологияның радикалды көзқарастағы адаммен қарым-қатынас жасау арқылы, сондай-ақ әлеуметтік желілер мен интернет арқылы ықпалының «Қоңыржай климат» аймақтарын Ақсу, Райымбек, Кеген және Балқаш аудандары қамтиды. Алматы облысы Дін істері басқармасының Діни ахуалды талдау, ақпараттық-түсіндіру және әдістемелік жұмыс бөлімінің бас маманы Жандос Ескендіров:
- Біздің облыста, облыстық маңызы бар үш қалада және аудандарда 314 адамды жұмыспен қамтып отырған ақпараттық-түсіндіру топтары жұмыс істейді. Сондай-ақ, Алматы облысында республикалық ақпараттық-түсіндіру топтарының мүшелері жұмыс жасауда. Әр ауданда «Дін саласындағы проблемаларды зерттеу орталығынан» дінтанушылар бар, олар мониторинг жүргізіп, түйткілді мәселелерді қарастырады. Бұл жұмыстар әкімдіктермен, атап айтқанда, ішкі саясат бөлімдерінен бекітілген мамандармен бірлесіп атқарылуда. «Алатау шамдары», «Жетісу» газеттерімен, облыстық газеттермен де жұмыс жасаймыз. Бірақ ең өзектісі – интернет кеңістігіндегі жұмыс. Қазіргі уақытта біз интернет кеңістігінде ақпараттық жұмыстың басым бөлігін аламыз. Бұл, ең алдымен, интернет-аудиторияның мүдделері мен интернет кеңістігінде жұмыс істеу ерекшеліктерін ескере отырып, ақпараттық-түсіндіру жұмыстары жүргізілетін әлеуметтік желілердегі сайттар мен парақшалар. Сонымен қатар, әлеуметтік желілерде өзекті мәселелер тұрақты түрде бақыланады. Осы мәселелер бойынша Алматы облысы тұрғындарының діни білімге деген сұранысын қанағаттандыратын материалдар да жарияланып тұрады, — деді сарапшы.
Оң нәтижеге жету үшін жұмыс үш негізгі басымдық әдіс бойынша жүргізіледі. Біріншіден, РЕРЕАМОБИЛЬ – облыстың шалғайдағы пункттері мен ауылдық округтеріне шұғыл сапарға шығуға ыңғайлы, мақсатты ақпараттық-түсіндіру, оңалту және психокоррекциялық жұмыстарды жүргізуге арналған арнайы жабдықталған көлік. (ReReamobile-де ыңғайлы және жайлы атмосфера жасалған, көлік мультимедиялық жабдықпен, жұмыс үстелімен және үлестірме материалдарға арналған сөрелермен жабдықталған). Мамандандырылған «РеРеамобиль» арқылы жылжымалы оңалту әдістерін енгізу республикада теңдесі жоқ және ең тиімді жұмыс түрлерінің бірі ретінде танылған. РЕРЕАМОБИЛЬ негізгі артықшылықтары:
1) облыс аумағында діни мәселелерге байланысты орын алған барлық оқиғаларға жедел әрекет ету;
2) Облыстың барлық шалғай нүктелеріне, пункттеріне және шекаралас аймақтарына жедел келу мүмкіндігі;
3) облыс тұрғындары арасында түсіндіру жұмыстарын ұлғайту;
4) Ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын тікелей адамдар көп жиналатын орындарда (алаңдар, саябақтар, базарлар), ғибадат ету орындары аумағында, түзеу мекемелерінде, әскери бөлімдерде жүргізу мүмкіндігі;
5) Діни экстремизм және деструктивті діни ағымдардың құрбандарымен еркін жағдайда оңалту бойынша жеке әңгімелесулер жүргізу мүмкіндігі.
Екіншіден, Орталықтағы мамандандырылған психологиялық түзету кабинеті ДА өкілдерімен оңалту жұмыстар жүргізіп, оң психологиялық климаттық жағдай жасау үшін белгіленген талаптарға сәйкес жабдықталған.
Үшіншіден, жедел ден қою және жергілікті жерде консультативтік-кеңесші органдармен тікелей өзара іс-қимыл жасау үшін аудандарда «Дислокация секторы» жұмыс істейді. Сектор деструктивті ағым жақтаушыларымен оңалту жұмыстарын тиімді жүргізеді және Алматы қаласымен ішкі көші-қон мәселелерін реттейді. Сектор деструктивті діни ілімдерден зардап шеккендер санын азайтумен қатар, олардың жетекшілерінің радикалды көзқарастарын өзгертуде айтарлықтай нәтижелерге қол жеткізілді.
Алматы облысы Дін істері департаменті мен оның құрылымдық бөлімшелерінің жұмысының маңызды бағыттарының бірі – экстремистік және террористік қылмыстар бойынша түзеу мекемесіне қарасты мекемелерде жазасын өтеген және жазасын өтеп жатқан тұлғалармен ақпараттық-түсіндіру және оңалту жұмыстары. Бұл бағытта жазасын өтеп жатқан тұлғалармен жұмыс тәжірибесі бар теологтарды, дінтанушыларды, психологтарды тарта отырып, жоспарлы түрде жұмыстар жүргізілуде. Алға қойылған тапсырманың маңыздылығы мен жауапкершілігін ескере отырып, «Діни экстремизм құрбандарын және деструктивті ағымдарды ұстанушыларды оңалту орталығының» діни саладағы тұрақтылық пен халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету аясындағы тиімділігі әрқашан да жоғары, өзекті және сұранысқа ие болады деп айта аламыз. Дін істері басқармасы мен оның құрылымдық бөлімшелерінің барлық жұмысы құқық қорғау органдарымен, ҰҚК департаментімен, Терроризмге қарсы комиссиялармен, әкімдіктер жанындағы Діни бірлестіктермен байланыс жөніндегі кеңеспен, бұқаралық ақпарат құралдарымен тығыз байланыста құрылады.