Ауыз су мәселесі. 410 жобаның құны 176 млрд теңге

Еліміз инновацияға аяқ басып жатқан уақытта әлі де бұлақтан су тасып ішетін тұрғындар көп еді. Олар ұдайы әкімдікке барып, тиісті органдарға шағымданып, мұңын журналистер арқылы да жеткізіп жүрді. Ондай қазақстандықтардың талайы біздің редакциямызға да жүгінген. Еліміздегі алдыңғы қатарлы, «бай» облыстардың өзінде ауыз су тапшылығы немесе жоқтығы байқалады. Статистика да ешқашан 100 пайызға жеткен емес. Ондай көрсеткішке жету мақсаты осы 2025 жылға межеленген.

Ауыз су тек әлеуметтік емес, экологиялық және экономикалық та маңызы бар жағдай. Қазір су ресурстары шектеулі, кей өңірлердегі бар судың өзі сапасыз, жеткізетін су инфрақұрылымы болса тозған... Көбісі кеңестік кезеңнен бері шыдас беріп келгенімен, мерзімі өтіп, ескірген. Бұл да өз кезегінде ауыз судың сапасына кері ықпалын тигізеді. Демек, қала толық қамтылған дегенмен сапасы сұрақ тудырады, ауыл толық жабдықталады десек те, бүгінге дейін құдық пен бұлақ суымен күн көріп отырғандар көп. Оны қалай шешеміз деген сұрақ бұрыннан қойылды. Ұсыныстар айтылып, қадамдар, бағдарламалар жүзеге асырылды. Ең соңғы мақсатты көрсеткіш бойынша былтырғы жылдың аяғына дейін Қазақстан ауыз сумен 100 пайыз қамтылуы тиіс.

Статистикалық деректерге назар салсақ, 2023 жылдың қорытындысы бойынша халықты сумен қамтамасыз ету қалаларда 98,9 пайыз, ауылдарда 96,6 пайыз болды. Ол уақыттағы ең төменгі көрсеткіш Абай және Павлодар облыстарында байқалады. Ал өткен жылы сумен жабдықтау және су бұру жүйелерінің құрылысы мен реконструкциясына республикалық бюджеттен 324 жобаны іске асыруға 218 млрд теңге бөлінді. Оның 106 млрд теңгесі қалаларға және 112 млрд теңгесі ауылдарға бағытталды. Енді 1 126 ауылды 2025 жылдың соңына дейін толық қамтамасыз ету қажет. Оның ішінде 316 ауылды орталықтандырылған суға қосу көзделген. Бұл орайда бюджет қаражатын тиімді пайдалану үшін халық саны 200-ден кем 810 ауылда жергілікті бюджет қаражаты есебінен кешенді блок-модульдер орнатылатын болады.

Жақында ғана орталық коммуникациялар алаңында брифинг өткізген құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері комитетінің төрағасы Бақытжан Жүнісбеков ауыз сумен қамту деңгейі айтарлықтай өскенін мәлімдеді. 2024 жылдың қорытындысы бойынша қалаларда халықтың 99,4 пайызы, ал ауылдарда 97,8 пайызы орталықтандырылған су жүйесіне қосылған.

«Бұл көрсеткіштерге қол жеткізу үшін республикалық бюджеттен 1 трлн теңгеден астам қаражат бөлінді. Әсіресе халқы тығыз орналасқан ауылдарға басымдық берілді. Нәтижесінде 10 өңірдегі қалалар мен Маңғыстау облысының ауылдары толықтай ауыз сумен қамтылды», – дейді комитет төрағасы.

2025 жылға дейін бұл көрсеткішті 100 пайызға жеткізу үшін биыл бюджеттен қосымша 176 млрд теңге бөлініп, 410 жоба жүзеге асырылады. Оның ішінде қалаларда 89 жобаға 71 млрд теңге, ал ауылдарда 321 жобаға 106 млрд теңге қарастырылған.

Альфия Жәнібекқызы