Инвесторлардың құқықтарын сот арқылы қорғау мәселелері тақыланды

Форум жұмысына Жоғарғы Соттың Әкімшілік істер алқасының төрағасы Аслан Түкиев, Жоғарғы Соттың судьялары, мемлекеттік органдардың, «Kazak invest» ҰК-ның, халықаралық ұйымдардың, инвесторлар мен олардың өкілдері қатысты. Шара жарияланып, кез келген адам қатысушылардың өнерін онлайн тыңдауға мүмкіндігі болды.

Ә.Түкиев Мемлекет басшысының әкімшілік сот төрелігін енгізуге байланысты инвестиция тарту және елдің инвестициялық тартымдылық деңгейін арттыру қажеттігі мен сот жүйесін құру және инвестициялық юрисдикцияны реформалау туралы тезистерін атап өткен Жоғарғы Сот Төрағасының құттықтауын оқыды.

Инвестордың заңды және әділ сот төрелігіне құқығының жүзеге асырылуы республикадағы инвестицияларды дамыту факторы ретінде Қазақстандағы Америка адвокаттар қауымдастығының (ABA ROLI) басшысы Шолпан Ташмұхамбетованың сөзінде атап өтілді.

Жоғарғы Соттың Әкімшілік істер алқасының төрағасы Аслан Түкие:

— 2022 жылы кәсіпкерлікке қатысты даулар бойынша 8 мыңнан астам әкімшілік іс түссе, елорданың арнайы соттарына 189-ы түскен. 2023 жылдың бірінші тоқсанында – 123. Тоқсандық өсім – 24%. Бизнесті салық, мемлекеттік сатып алу, жер, мемлекеттік қызметтер, аудит, монополияға қарсы және кеден мәселелері алаңдатады. Инвесторлар салық даулары, кедендік және экологиялық төлемдер бойынша хабарламалардың,  мемлекеттік органдардың инвестициялық келісімдерді, келісім-шарттарды бұзу немесе ұзартудан бас тарту туралы шешімдеріне дау айту және т.б. күшін жоюды талап етіп отыр, — деді.

Өткен жыл мен биылғы жылдың 1 тоқсаны бойынша, бизнестің пайдасына сот шешімдеріеің 57%-ы шығарылған екен. Инвестордың пайдасына істердің 55 пайызы шешілген. Бұл көрсеткіштер бизнес динамизмінің тенденциясын, мемлекеттік органның әкімшілік тәжірибені қамтамасыз етуге ұмтылмауын және соттың белсенді тәртібін көрсетеді.

Баяндамашылар заңға «инвестициялық қызмет» және «инвестициялық қызмет» терминдері бойынша ұсынылып отырған түзетулерге, мемлекеттік орган жіберген негізгі бұзушылықтарға, АПК бойынша инвесторларды қорғау құралдарына, АПК мен ҚІЖК-ге енгізілген түзетулерге, сондай-ақ Жоғарғы Соттың заң шығару бастамасы құқығының жоқтығына назар аударды. 

Форумда Сыртқы істер министрлігі Инвестициялар комитеті төрағасының орынбасары Лариса Жұмағалиева инвесторлар мен мемлекет мүдделерінің теңгерімін табу туралы айтты. «Атамекен» ҰКП Кәсіпкерлерді құқықтық қорғау департаментінің директоры Азамат Құсайынов шетелдік қатысуы бар заңды тұлғаларды тіркеу кезінде туындайтын мәселелерге тоқталды. «Бәсекелестікті саясатты дамыту және қорғау орталығы» АҚ вице-президенті, «Еуразиялық монополияға қарсы сарапшылар альянсы» ҮЕҰ Кеңесінің мүшесі Елена Добриян әрекеттерде әрекеттерде (әрекетсіздікте) монополияға қарсы заңнаманы бұзу белгілерінің болуы туралы айтты.

Fortune серіктестерінің басқарушы серіктесі Дана Токмурзина инвестициялық келісім-шарттар болған кезде фискалдық органдардың инвесторларға мониторинг жүргізу мәселелерін, ал Dentons Қазақстан серіктесі Айгүл Кенжебаева инвесторлардың құқықтарын қорғаудың бір түрі ретінде әкімшілік рәсім мен процеске қатысушылар тарапынан бұзушылықтардың жолын кесу мәселелерін көтерді.

Сондай-ақ баяндамашылар Қазақстандағы сот актілерінің тұрақтылығы және оларды ерекше негізде қайта қарау, инвесторлар қатысатын істер бойынша сот ісін жүргізуде сенім құқығын қорғау қағидатын жүзеге асыру, істердің соттылығы, сот шешімдеріне шағымдардың негізділігі, әкімшілік органдармен жұмыс және т.б. туралы айтты.

Аталмыш кездесу дәстүрлі іскерлік конструктивті өзара іс-қимыл атмосферасында өтті. Оған қатысушылар осы бағыттағы бірлескен жұмыстардың жалғасатынына сенім білдірді.