Кәсіпті нәсіп еткен қазақ әйелдері

Бұл ретте жұмыс істеп тұрған ШОБ субъектілерінің саныөткен жылдың салыстырғанда 31,1%-ға өсті. ШОБ субъектілерінің жалпысанында жеке кәсіпкерлердің үлесі – 66,6%, шағын кәсіпкерліктің заңдытұлғалары – 21,1%, шаруа немесе фермер қожалықтары – 12,2%, ортакәсіпкерліктің заңды тұлғалары – 0,2% құрады. Бұл ретте кәсіпорындардыңкөпшілігі Алматы, Астана және Түркістан облысында жұмыс істейді.

Экономикалық қызмет түрлері бойынша тіркелген шағын және орта бизнессубъектілерінің ең көп үлесі «Көтерме және бөлшек сауда; автомобильдермен мотоциклдерді жөндеу» – 35,5%; «Басқа қызмет түрлерін көрсету» –15,9%. «Ауыл, орман және балық шаруашылығы» – 14,1%.

2023 жылғы Қазақстандағы кәсіпкерлік қызметтің жай-күйі туралы ұлттықбаяндамаға сәйкес 2015-2020 жылдар аралығында елдің жалпы ішкіөніміндегі ШОБ үлесі 24,9%-дан 32,8%-ға дейін өсті. Ал 2025 жылға қарайЖІӨ-дегі ШОБ үлесі 35 пайызға дейін артуы тиіс.

Қазақстанда әйелдер кәсіпкерлігі де қарқынды дамып келеді. Ұлттықэкономика министрлігінің мәліметі бойынша, әйелдер барлық белсенді ШОБсубъектілерінің 44,6%-ын басқарады. Бұл кәсіпорындарда 1 миллионнанастам адам, яғни елдегі шағын және орта кәсіпорындарда жұмысістейтіндердің үштен бірі жұмыс істейді.

Көтерме және бөлшек сауда ерлер мен әйелдер арасында ең танымалболып табылады. Әйелдер 252 230 кәсіпорынды басқарса, ерлер 206 312кәсіпорынды басқарады. Әйелдер басқаратын және ерлер басқаратын ШОБарасындағы ең үлкен айырмашылық білім беруде. Білім саласындағы барлықшағын және орта кәсіпорындардың 70 пайызын әйелдер басқарады.

Басқа қолдау шараларының қатарында үкімет пен «Атамекен» ұлттықкәсіпкерлер палатасы реттеу саясатындағы бюрократияны азайту бойыншабірлесіп жұмыс жасауда. Жаңа реттеу саясатының негізгі шарттарына сәйкескелмейтін 9560 талап анықталды. «Таза парақтан реттеу» деп аталатынмеханизм бизнеске түсетін жүктемені орташа есеппен 30%-ға айтарлықтайазайтады және оңтайлы және түсінікті реттеуші орта жасайды деп күтілуде.Ол 2024 жылы іске қосылады.

Заңның негізгі түйіні – мемлекеттік реттеу адам өмірі мен денсаулығына, экологияға, құқық тәртібі мен имандылыққа қауіп төнген жағдайда ғанажүзеге асырылуы тиіс. Бизнеске қойылатын кез келген талаптар мемлекеттікреттеудің нақты себептерімен, іс жүзінде орындалатын, түсініксіз, ыңғайлы және ауыртпалықсыз қолжетімді нысанда баяндалған болуы керек. Сондай-ақ Қазақстан 2020 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енген шағын жәнеорта бизнесті тексеруге мораторийді 2023 жылдың соңына дейін ұзартты.