Қазақтың ұлттық тағамы - қонақжайлықтың негізі

Қазақтардың ұлттық тағамы ет пен сүт өнімдеріне негізделген, сондықтан қазақ тағамдарына ет және ашытылған сүт тағамдары кіреді. Бұл бесбармақ, қазы, қарта, шұжық, жал, жая, бауырсақ, құрт, көже, ірімшік, айран.

Бешбармақ

3-4 кг іріктелген майлы етті (қой, сиыр, жылқы еті) суы етті жауып тұратындай етіп қайнатады. 250 г ұн, жұмыртқа, 1/8 ас қасық тұз және судан қатты қамыр дайындаңыз. Қамырды қалыңдығы 1 мм тегіс тортқа жайып, 10х10 см етіп кесіңіз. шаршылар. Ет дайын болғанға дейін 20 минут бұрын 5-6 ірі картопты қосыңыз. Дайын ет сорпадан алынып, астық бойымен кішкене кесектерге кесіледі. Картоп алынады, шамамен 200 г сорпа дәмдеу үшін ағызылады - бетінен май. Қамырды сорпаға мұқият бүктеп, пісіреді. Дайындалған қамыр ыдысқа салынады. Ортасында ет, жиектерінде тілімдерге кесілген картоп бар. Бешбармақ үстіне қара бұрыш қосылған майлы сорпадан жасалған дәмдеуіш пен екі-үш пиязды жарты сақина етіп турап қояды. Ыстық түрде беріледі.

Қуырдақ

Сиыр немесе қойдың жүрегі, бүйрек, бауыр, өкпе, филе 1х1 см өлшемді текшелерге кесіледі. Пиязды және 5-6 картоп түйнегін 1х1 см текшелерге кесіңіз, қазанда 50-80 г майды ерітіңіз, жеңілін қосып, шамамен 5-7 минут қуырыңыз. Содан кейін бүйректі, жүректі және етті, ал 20 минуттан кейін пиязды, картопты және бауырды қосып, барлық бөліктер бірдей пісетін етіп үнемі араластыра отырып, қуырыңыз. Тұз және бұрыш дәміне қарай. 

Бауырсақ

Ашытқы қамыры 200 г ұннан, 1/8 ас қасық тұздан, 1 ас қасықтан иленеді. ашытқы мен су қасықтары. Нан пісіру сияқты, қамырдың көтерілуіне уақыт беріңіз. Бауырсақты домалақ ету үшін кесілген тілімді тақтайшаға диаметрі 2 см ұзын шұжық етіп жайып, 2 см етіп кесіп, бауырсақтарды қызарғанша қуырады. Тік бұрышты бауырсақ үшін қамырдың бір бөлігін қалыңдығы 2 см етіп жайып, 3х2 см тіктөртбұрыштар немесе 3х3 см ромбтарға кеседі.

Манты

Ашытқысыз қамырдан, кейде қышқыл қамырдан дайындалады. Қамырды жаймалап жайып, ортасына фарш салып, шымшып, манталарға дөңгелек пішін береді. Содан кейін олар арнайы қысымды пешке салынып, 30-40 минут бойы бумен пісіріледі. Тартылған ет әдетте қой етінен немесе сиыр етінен пияз және асқабақ қосылған дайындалады.

Қазақтың сүт тағамдарынан алуан түрлілігін табуға болады. Ең алдымен, скифтер заманынан бері көшпелілер тәңір тұтқан аңызға айналған қымызды айта кеткен жөн. Бұл ашытылған бие сүті көбікті, тартылған, аздап қышқыл сусын. Қымыз неғұрлым ұзағырақ болса, соғұрлым оның құрамындағы спирттің пайызы жоғары болады. Жалпы қазақтар сүттің төрт түрін – қой, сиыр, түйе және биені жеке де, қоспа түрінде де тұтынса, сүт бастапқы күйінде негізінен шайға жұмсалады. Қазақ тағамындағы сүт өнімдерінің мөлшері расында да шексіз. Бұл қаймақ – майсыздандырылған немесе қайнатылған кілегей, айран және Қатық – ашытылған айран немесе йогурт, сүзбе және ірімшік – сүзбе сорттары. Соңғысын тұздап, мұқият сүзіп, қалыпқа салып, күн астында кептіріп, құрт деп атайды. Куртты жылдар бойы сақтауға болады. Ұнтақталған және сорпамен немесе ыстық сумен сұйылтылған курт тәуелсіз тағам ретінде қызмет ете алады.