Мектептерде діни ақпаратқа жол берілмейді – Аймағамбетов

 Мәжілістің жалпы отырысында депутат Асхат Аймағамбетов мектептерде діни ақпаратқа қатысты бірқатар ұсыныстар айтты, деп хабарлайды Zhasalash.kz.

Мәжіліс депутаты «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне білім беру және тәлімгерлік мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасын таныстырды.

«Балаларға зиян келтіретін діни немесе өзге де ақпарат болмауы керек, бұл әртүрлі діни қайраткерлер мен кітаптарды мектепке жібермеуге негіз болады деп ойлаймын», - деді депутат.

Оның айтуынша, балалар кәмелетке толғанға дейін әртүрлі діни ақпараттардан қорғалуы керек, өйткені олардың таңдау жасауы қиын.

«Заң жобасында полицияда девиантты мінез-құлық бойынша тіркеуде тұрған балаларды қолдау және оңалту бойынша арнайы норма ұсынылып отыр. Басты мәселе – осы санаттағы балалардың бос уақытын қамту. Осыған орай, енді осындай оқушылар проактивті форматта, яғни ешқайда барып өтініш бермей-ақ, түрлі үйірмемен және секциялармен қамтылады», - дейді депутат Мәжілісте.

Сонымен қатар Аймағамбетов білім беру ұйымдарында діни және басқа да теріс ақпаратқа жол бермеу туралы нақты міндет бекітілгенін атап өтті.

Жалпы білім беру ұйымдарында діни және басқа да балаларға зиян келтіретін әдебиеттердің болуын шектейтін нақты форма бар. Мектепке түрлі уағызшылар мен дін қайраткерлерінің келетіні ешкімге жасырын емес. Сондықтан діни экстримзнен сақтайтын заң жобасы бүгінгі қажеттіліктердің бірі болып тұр.

Қазіргі қоғамда қылмыстың көбеюі, экстремистік көңіл-күйдің өсуі, дәстүрлі құндылықтардың жойылуы сияқты әлеуметтік құбылыстармен күресу мәселесі ерекше өткір. Бұл теріс ағымдардың таралуына байланысты негізгі қауіптердің бірі олардың жастар санасына сіңіп кетуі. Жалпы, мұндай теріс ағымдағы ақпараттар алдымен балалар мен жасөспірімдерге әсер етеді.

Діни экстремизм - басқа діни конфессияның идеяларын қатаң түрде қабылдамау, басқа конфессия өкілдеріне агрессивті көзқарас пен мінез-құлық, бір діни ілімнің мызғымастығын, «шындығын» насихаттау; басқа конфессия өкілдерін жоюға және басып алуға ұмтылу саналады. Қай діннің атын жамылып теріс бағыттағы діни ақпарат таратылса да соңынан зардап шегетін сол діннің өзі. Діни экстремизм, әдетте, мемлекеттік немесе әкімшілік құрылымдарды құру ресми және үстем тапқа айналуға тырысады. Діни экстремизм экстремизмнің барлық басқа түрлеріне қарағанда көбірек террор тудыруы мүмкін, өйткені бұл жағдайда кінәлілер фанаттар, олар үшін өмірдің құндылығы екінші орынға ысырылады. Фанатик адам лаңкестік әрекеттерді жасауға ұмтылып тұрады. Террорист тәуекелге барады, сондықтан өзін құрбан етеді. Сондықтан террорист жалдамалы өлтіруші емес. Ол өз миссиясының айрықша екендігіне сенімді болып, жанқиярлыққа дейін барады.

Деструктивті мінез-құлықтың экстремалды түрлері жастар арасындағы экстремизм мен радикализм саналады, ал кәмелетке толмағандар арасындағы мұндай мінез-құлықтың алдын алу мәселелері бүкіл әлемде бұрын-соңды болмаған өзекті болып тұр.

Интернет қазіргі әлемде экстремистік идеяларды тарату үшін кеңінен қолданылады. Экстремизмнің бұл түрі ақпараттық экстремизм ретінде белгілі. Интернетте жастарға экстремистік ықпал ету әдістерінің қатарына мыналар жатады:

• халықтың бұқаралық санасына да, адамдардың жеке және топтық санасына да мақсатты түрде жалған ақпараттар мен насихаттық әсер ету;
• психофизиологиялық ақпарат – адам психикасына жасырын зорлық-зомбылық әсері.

Интернетте теріс ақпаратты тарту әрекетінің үш түрі қолданылады:

• экстремистік ұйымдардың аудио, бейне және мәтіндік материалдар жарияланған ресми сайттары;
• экстремистік материалдар таратылатын және оларды талқылауға бастама болатын әлеуметтік желілер, блогтар, форумдар;
• жасырын режимде болашақ экстремистік әрекеттер талқыланатын, жоспарланатын және үйлестірілетін чаттар мен интернет-қауымдастықтар.

Экстремистер өз жақтастарының санын толықтырудың бұл әдісін басты әдістердің бірі деп санайды, өйткені интернет-қауымдастықтардағы байланыстар географиялық үлкен қашықтықта байланысты жылдам сақтауға, жасырын режимде болашақ әрекеттерді талқылауға, жоспарлауға және ұйымдастыруға мүмкіндік береді.

Экстремизмге қарсы іс-қимылдың алдын алу шараларының бірі экстремистік деп танылған адамдардың мемлекеттік және муниципалдық қызметтерге қол жеткізуінің шектелуі, құқық қорғау органдары мен оқу орындарында жұмыс істеуі т.б.

Төменде сіздің балаңыздың экстремистік насихаттың ықпалына түсу қаупін азайтуға көмектесетін бірнеше ережелер берілген:

• Балаңызбен сөйлесіңіз. Сіз оның кіммен сөйлесетінін, уақытын қалай өткізетінін және оны не мазалайтынын білуіңіз керек. Әлемдегі саяси, әлеуметтік және экономикалық жағдайды, ұлтаралық қатынастарды талқылаңыз. Жасөспірімге жаһандық қоғамның қыр-сырын түсіну қиын, ал экстремистік топтар жиі осыны пайдаланып, белгілі бір оқиғаларды өздерінің идеологиясының пайдаланады;
• Баланың бос уақытын тиімді пайдалану. Спорттық секциялар, әуесқой үйірмелер, қоғамдық ұйымдар, әскери-патриоттық клубтар жасөспірімнің өзін-өзі танытуына және өзін-өзі көрсетуіне мүмкіндік береді және олардың әлеуметтік шеңберін айтарлықтай кеңейтеді;
• Балаңыз алатын ақпаратты бақылаңыз. Оның қандай бағдарламаларды көретініне, қандай кітаптар оқитынына, қандай веб-сайттарға кіретініне назар аударыңыз.
• Жас қолданушыға интернеттен алынған ақпараттың барлығы шындыққа сәйкес келмейтінін, оны қосымша дереккөздердің (кітаптар, газеттер, журналдар) көмегімен тексеру маңызды екенін түсіндіру керек. Балаңызды не қызықтыратынын біліп, осы арқылы оны кеңесуге үйретесіз.

Жалпы айтқанда, мәжіліс депутаты Асхат аймағамбетов айтқан мектептерде діни және басқа да теріс ақпаратқа жол бермеу бүгінгінің талабы болып тұр.