Өзбекстанда бұрын ғылымға беймәлім генетикалық өзгерістер анықталды

Өзбекстанда алғаш рет адам геномы толықтай зерттеліп, генетикалық талдау жүргізілді. Зерттеуді Жоғары білім, ғылым және инновациялар министрлігіне қарасты Озық технологиялар орталығы жүзеге асырды. Ғалымдар ел тарихындағы тұңғыш геномдық жобаны — «Өзбекстанның 1000 геномы» жобасын іске асырды.

Зерттеу нәтижелері қандай?

Зерттеу барысында дүниежүзілік ғылымда бұрын кездеспеген ондаған генетикалық мутациялар анықталды. Бұл деректер халықаралық геномдық мәліметтер базасына енгізіліп, Өзбекстанның жаһандық генетикалық қауымдастықтағы позициясын нығайтты.

Атап айтқанда:

• Әрбір екінші зерттеуге қатысқан баладан тұқым қуалайтын мутация табылған.

• Балалардың 86%-ы кемінде бір «бүлінген» геннің тасымалдаушысы болып шықты. Бұл көрсеткіш халықаралық стандарттардан екі есе жоғары.

• Генетикалық ауытқулар қант диабеті, жүрек-қан тамырлары және қатерлі ісік сияқты кең таралған ауруларға бейімділікті күшейтеді.

Себеп неде?

Ғалымдар кейбір өңірлерде туыстық некелердің жоғары жиілігін бұл жағдайдың негізгі себебі ретінде атайды. Мысалы, кейбір аймақтарда туыстар арасындағы некелер барлық тіркелген некелердің төрттен біріне дейін жетеді.

Мұндай некелер генетикалық тұрғыда ұқсас ата-аналардың балаларына тұқым қуалайтын аурулардың берілу ықтималдығын арттырады.