#Qazaqstan30: Талдықорған - Жетісудың інжу-маржаны

Ел тәуелсіздігінің 30 жылдығы аймақ үшін тағы бір арнаулы датамен толықтырылып отыр: Елбасының облыс орталығын Алматыдан Талдықорғанға көшіру туралы жарлығы шыққанына 20 жыл толды.

«Мен облыс әкімінің орынбасары ретінде облыс орталығына жұмыс істеуге келген кездегі алғашқы әсерім әлі есімде бар. Шынымды айтсам, қала мүлдем жансыз, жайсыз, бей-берекет көрінді. Бос тұрған баспаналар, қараусыз қалған ғимараттар, қираған зәулім тұрғын үйлер. Инфрақұрылымның жағдайы тіпті нашар еді: жылу, ыстық су, көшеде жарық болмады. Кәсіпорындар мен фабрикалар жұмысы тоқтап қалған, жол да нашар еді. Жергілікті тұрғындардың қаладан кетіп жатқаны таңқаларлық емес еді, себебі оларда басқа амал қалмады, халықтың саны 97 мың адамға дейін түсіп кеткен болатын», — деп еске алады Амандық Баталов «Жетісудың інжу-маржаны» мақаласында.

Әкім сол кезде премьер-министр қызметін атқарған Қасым-Жомарт Тоқаев бастаған мемлекеттік комиссия мүшелерімен Талдықорғанға арнайы келіп, жағдайды бағалап, Елбасына қаланың шын бейнесін ұсынғанын еске алады. Осыдан кейін Нұрсұлтан Назарбаев жағдайды түбегейлі өзгерткен тарихи шешім қабылдады.

«Елбасы жарлығы Талдықорған облысына жаңа мүмкіндіктер мен дамудың келешегін ұсынды. Бірінші кезекте оны ретке келтіру және жергілікті тұрғындарға қажетті тұрмыстық жағдай жасау үшін республикалық бюджеттен қалаға қаржы бөлінді.

Ол кезде облысты Шалбай Құлмаханов басқарды. Қаланы тезірек қалпына келтіру үшін біз оның басшылығымен тәулік бойы жұмыс істедік. Біз үшін «жұмыс күні бітті» деген түсінік болған жоқ, өйткені уақыт тығыз, ал жұмыс өте көп болды», — дейді Амандық Баталов.

Сондықтан да, бірінші кезекте мемлекеттік мекемелердің ғимараттарын жөндеу және қалпына келтіру жұмыстарымен айналысып, барлық жерден келетін мамандардың тұрғын үй мәселесін шешу, инженерлік коммуникацияларды қалпына келтіру де қолға алынды. Бұның барлығы оларға жүктелген міндеттерді дұрыс орындауға жасалған жағдай еді.

«Содан кейін, уақытқа қарамастан, салынып жатқан нысандарды тексеру жұмыстары жүргізіліп тұрды, оған қала басшылары, қалалық қызметтер, құрылыс ұйымдары, сәулетшілер, жол қызметкерлері, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласының мамандары қатысты. келесі тексерістер таңертеңгі сағат 8-де де, түн ортасынан кейін де болуы мүмкін болатын. Мұндай тәсілдің өте қажет екенін бәрі түсінді, әйтпесе жүктелген міндеттерді уақытында шешу мүмкін болмас еді».

Осындай бірлескен күш-жігерді жұмылдырудың арқасында қала басшылығы 5 ай ішінде негізгі жұмыстарды аяқтай алды. Ал 22 қыркүйекте Алматыдан автокеруенмен құрметті ардагер, ақсақал, Социалистік Еңбек Ері Байкен Әшімовтің батасын алып, Талдықорған үшін Алматы облысының әкімшілік орталығы ретінде жаңа өмір бастауы болды.

Баталов өз мақаласында осы жөнінде. «Сол күні жергілікті тұрғындар келушілерді көргенде шын жүректен қуанғаны есімде. Өйткені, олардың туған жері Талдықорған, ұзақ жылдар бойы қысқы ұйқыда болған, ақыры оянып, өзін-өзі сілкіп, болашаққа сенімді түрде көшті. Егер қазіргі уақыт туралы айтатын болсақ, онда сезімдерді Алматы облысының шекарасындағы Райымбек ауданының тұрғындары Елбасының бұйрығымен аудан болып бөлініп, Нарынқол қайтадан облыс орталығы болған кездегі сезімдермен салыстыруға болады. Нәтижесінде жас ұрпақтың екі мыңға жуық өкілі өз үйлеріне оралды», — деп жазды

Әкімдіктің мәліметінше, бүгінде Талдықорған қаласының халқы 200 мың адамнан асады.

Ал 25 метрлік мемлекеттік туы орнатылған елдегі ең биік 92 метрлік стела Талдықорғанның айрықша белгісіне айналды.

Қаратал өзеніндегі жағалау жетекші сәулетшілермен бірге жасалған арнайы жобаға айналды. Оның құрылысы басталмай тұрып, кейбіреулер мұның бәрі қажет емес екенін, бұл топырақта қарағаштан басқа ештеңе өспейтінін ашық айтты. Бірақ қазіргі уақытта мұнда қарағайлар мен ағаштардың тұтас аллеяларын өсіріліп, гүлзарлар отырғызылған, бұталар мен жапырақты ағаштармен безендірілген, аумақты спорттық және ойын алаңдарымен, кішігірім архитектуралық формалармен толықтырған, күркелер, орындықтар орнатылған.

Әкім алдағы 5 жылда облыста, оның ішінде облыс орталығында кезекте тұрғандар үшін 5 миллион шаршы метрден астам сапалы тұрғын үй салу жоспарланып отырғанын да хабарлаған еді.

Алға қойылған мақсаттар

Облыс әкімі атап өткендей, аймақтың экологиясына оң әсер еткен Талдықорғанның дамуындағы маңызды жетістіктердің бірі газ желісінің жетілдірілуі болып табылады.

Бүгінгі күні 9 мыңнан астам абонент газға қосылды, қалаішілік желілердің құрылысы аяқталуға жақын. Қазіргі уақытта облыстың 144 елді мекені газбен қамтамасыз етілді. Көп ұзамай Жетісудың 1,2 миллион тұрғыны немесе 56 пайызы тұрғындар көгілдір отынға қол жеткізеді.

Ауыл шаруашылығы саласы да қарқынды дамып келе жатыр. Нақтырақ айтсақ, облыс еліміздің негізгі қызылша аймағы мәртебесіне ие болып отыр. Талдықорған облысында қант өнеркәсібі ерекше белсенді дамуда. Қант қызылшасының егіс алқабы биыл 16 мың гектардан асады, қант өндірісі 55 мың тоннаға дейін ұлғайтылады. Биылғы жылдың соңына дейін облыста жалпы ауылшаруашылық өнімінің көлемі 1 триллион теңгеге жетеді деп болжамдалып отыр.

Облыстың осындай жетістіктерге жетуінде әкім құрылысшылар мен мамандардың – Тимур Сүлейменов, Сайран Фазылов, Ақмырза Рүстембеков, Аманжол Чормаков, Сейдахмет Шүригеев, Анатолий Рябинин, Виктор Ивкин, Манарбек Әкімбеков, Валерий Ким, Молдыбай Қалиев және басқалардың үлкен үлесін атап өтті.

Бүгінде Талдықорғанда 70 этнос өкілдері бейбітшілік пен татулықта өмір сүріп жатыр. Ел Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев дәл осы өңірге сапарынан алған әсерімен бөлісе отырып: «Ынтымақ пен бірлік атмосферасы, жергілікті тұрғындардың оптимизмі қуантады. Талдықорған біздің Қазақстанның қаншалықты қарқынды дамып келе жатқанының жарқын мысалы бола алады!»

«Біздің керемет, кәсіби, белсенді, шынайы, шығармашыл адамдар туған қаламыздың одан әрі көрікті, ыңғайлы, заманауи және жақсырақ болуына көмектесетініне сенімдімін. Осымен сүйіктіміздің тарихында жаңа тарау басталады қала, өйткені Талдықорған Жетісудың інжу-маржаны болып қала береді – жасыл, бейбіт, мейірімді қала, ол менің жүрегімде және оған кем дегенде бір рет барғандардың жүрегінде мәңгі сақталады», — деп түйіндеді Баталов.