Қазақстанда қайырымдылық қызметі қаншалықты дамыған?

Дүниежүзілік филантропия индексі бойынша 2021 жылдың қорытындысында Қазақстан 114 елдің ішінде 98-орынға ие болды. Бұл индекс әлем елдерінің халқының қайырымдылық көмекке деген көзқарасы бойынша жетістіктерін өлшейтін жиынтық көрсеткіш болып табылады. Индекс зерттелетін елдердегі қала тұрғындарын сауалнама нәтижелері бойынша есептеледі және адамдардың ақшалай қайырымдылықтарын, қайырымдылық көмек көрсетуге тартылған адамдардың санын (%), сондай-ақ жалпы ел халқының қайырымдылық және волонтерлік қызметке қатынасы. Дегенмен, біз тек ақшалай көмек туралы ғана емес, мұқтаж жандарға көмек көрсетудің басқа да түрлері туралы айтып отырмыз. Еліміз рейтингте неғұрлым жоғары болса, соғұрлым қайырымдылықпен айналысатындар көп. 

Бүгінгі таңда мемлекеттің қайырымдылық іс-әрекеттерін дамытудағы реттеуші рөлі бірнеше бағытта жүзеге асырылуда. Біріншіден, қайырымдылық ұйымдарының қызметін құқықтық реттеу арқылы. Жарғылық мақсаттар мен іс-шаралардың ұлттық саясаттың заңнамамен бекітілген басымдықтарына сәйкестігі, алушылардың едәуір бөлігінің сұранысын қанағаттандыру сияқты бірқатар талаптар бар. Екіншіден, мемлекет қайырымдылық ұйымдарына ерекше жағдай жасайды. Үшіншіден, сектордың ресурстық базасын нығайтуға мемлекет салымының баламалы тетіктері кеңінен таралған. Олардың қатарында түрлі жарыстар, табыс салығының бір бөлігін қайырымдылық ұйымдарының пайдасына шегеру, қайырымдылықтарды мемлекет тарапынан бірлесіп қаржыландыру жатады.

Жылдан-жылға қайырымдылық ұйымдарының саны артып, онымен бірге олардың жүзеге асыратын бағдарламалары да көбейіп келеді.

Шартты түрде қазақстандық қайырымдылық қорларын бірнеше түрге бөлуге болады: қайырымдылық, әлеуметтік жобаларды дамыту, денсаулық сақтау, мәдениет пен білім беруді қолдау, балаларға көмек, аз қамтылған отбасыларға көмек, құқықтық және әлеуметтік көмек, қарттарға көмек, жануарлар.

Қайырымдылық қорларын қаржыландыруды көбіне жомарт меценаттар, демеушілер жүзеге асырады, қорды ұстау шығындарын құрылтайшылардың өздері көтеретін жағдайлар жиі кездеседі. Халықтың қор қызметінің «мөлдірлігі» туралы дәлелдемелерге қол жеткізуі үшін көптеген адамдар өздерінің қаржылық және салықтық есептерін ресми интернет-ресурстарында орналастыру арқылы тұрақты түрде қамтамасыз етеді, өйткені халықтың қорға сенімі үлкен рөл атқарады. Алайда қазақстандықтар қайырымдылық қорлар туралы сенімді ақпараттың жоқтығынан қайырымдылық шараларына қатысудан жиі бас тартты. Сондықтан қателіктер мен тұрғындарды жалған ақпараттандыруға жол бермеу үшін қайырымдылық ұйымдарының толық тізімі Egov.kz сайтында орналастырылған.

Бүгінгі таңда Қазақстанда басқа қорлар мен ұйымдардан басқа 38 қайырымдылық қоры ресми тіркелген:

• Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы қоры. Қордың миссиясы – дарынды жастарға көмектесу және әлеуметтік маңызы бар әлеуметтік жобаларды қолдау арқылы қоғамымыздың шексіз әлеуетін дамыту. Ғылымда да, өнерде де жас таланттарды қолдауға жағдай жасап, жағдай жасауға ұмтылу.
• «ДАРА» қайырымдылық қоры. Миссиясы – жетім балалар, мүмкіндігі шектеулі балалар мен науқас балалардың өмір сүру жағдайларын жақсартуға және даму мүмкіндіктерін кеңейтуге бағытталған жобаларды жүзеге асыру. Қор өз қызметін балалар емдеу мекемелері, балалар үйлері, сондай-ақ мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған мектеп-интернаттар арқылы жүзеге асырады.
• «АЯЛА» қайырымдылық қоры. Миссиясы – Қазақстан Республикасында мәдениет пен қайырымдылық дәстүрлерін тәрбиелеу. Іс-шаралардың негізгі түрі – балалар денсаулық сақтау және білім беру мекемелеріне көмек көрсету.
• Болат Өтемұратов атындағы қор. Миссиясы – денсаулық сақтау, білім беру және мәдениет салаларын дамытуға жәрдемдесу арқылы Қазақстанның бүгінгі және болашақта адамдар өмір сүруі үшін жақсы орынға айналуына көмектесу. Қорды құру идеясы оның негізін қалаушы Болат Өтемұратовқа тиесілі.
• «SABI» қайырымдылық қоры. Қор ата-анасы мен қамқорлығынсыз қалған балаларға, әлеуметтік жағынан қорғалмаған отбасылардан шыққан дарынды балаларға, денсаулығында ауыр ақауы бар балаларға және мүмкіндігі шектеулі жандарға көмек көрсетеді.
• «ШҰҒЫЛА» қоғамдық қоры. Қор мұқтаж отбасыларға материалдық және әлеуметтік көмек көрсетеді. Сондай-ақ ауруды бастапқы кезеңде анықтап, оның дамуына жол бермеу үшін ауыл тұрғындарын орнында медициналық тексеруден өткізеді. Сондай-ақ білім алуға мүмкіндігі жоқтарға да қолдау көрсетіледі.
• «Мейірім» еріктілер қоғамы. Қор үш бағытта жұмыс істейді. Біріншісі – емделмейтін дертке шалдыққан балаларды емдеуге қаражат жинайтын «Балаларға өмір сыйла» акциясы. Екіншісі – «Біз аутизмді жеңе алмаймыз» жобасы және аутизммен ауыратын отбасылар мен балаларға көмек. Үшіншісі – Қазақстандағы жетім балаларға көмек.
• «TAIBURYL» қоғамдық бірлестігі. Қауымдастықтың миссиясы еліміздің зияткерлік әлеуетін – студенттерді, ғалымдарды, зерттеушілерді, таланттарды, салалардағы мамандарды қолдау және дамыту болып табылады.
• «НИЕТ» қайырымдылық қоры. Қор аз қамтылған отбасында өскен балалардың өмір сүру деңгейін жақсарту мақсатында құрылған.
• «Обелиск» жеке қайырымдылық қоры. Қордың қызметі – қайырымдылық және әлеуметтік маңызы бар жобаларды жүзеге асыру: қайырымдылыққа бағытталған іс-шараларды ұйымдастыру және өткізу; қоғамды, отандық және шетелдік азаматтарды оларға қажетті көмек көрсету мақсатында қоғамның әлеуметтік мәселелеріне тарту.
• «Аман-саулық» қоғамдық қоры. Денсаулық сақтау және әлеуметтік қорғау саласындағы сарапшы және құқық қорғау ұйымы. 2007 жылы 14 мамырда құрылған.
• Сорос-Қазақстан қоры (СҚҚ). Қазақстандағы ашық қоғам құндылықтарын ілгерілету мақсатында 1995 жылы Ашық қоғам институты құрған қазақстандық үкіметтік емес қайырымдылық ұйымы. СҚҚ өз бағдарламаларының шеңберінде: теңдік, әділеттілік, адам құқықтары мен заң үстемдігінің сақталуы қағидаттарын ілгерілету; бюджеттің ашықтығы мен есептілігін қамтамасыз ету; толеранттылық пен азаматтық белсенділікті арттыру.
• «Бауыржан» қайырымдылық қоры» қоғамдық қоры. Мақсаты қайырымдылықты тиімді ету болып табылатын тұрақты қоғамдық ұйым. Қор Қазақстанда филантропияның дамуына қолайлы жағдай жасайды, ҮЕҰ-ға және оларды қолдайтындарға – филантроптар мен меценаттарға көмек көрсетеді.
• Асқар Жакулин атындағы қайырымдылық қоры. Қатерлі ісікке шалдыққан балаларға көмек. Мұқтаж жандарға кеңес беру. Ауруларды диагностикалау, емдеу және оңалтумен айналысатын балалар мекемелерімен серіктестік орнату.
• «АСЫЛ АДАМ» қайырымдылық қоры. Мақсаттар мен міндеттер: көп балалы, аз қамтылған және жас отбасыларды тұрақты тұрғын үймен қамтамасыз ету; аз қамтылған отбасыларға жеке кәсіпкерлікті құруға және дамытуға көмек көрсету; жұмыс орындарын құру; жас бастамашыл шығармашылық ұжымдардың жобаларын қолдау; халықтың әлеуметтік және ұлттық мәдениетін арттыруға бағытталған мемлекеттік бағдарламаларды қолдау; жас кәсіпкерлерді қолдау.
• «Ақниет қоры» жеке қайырымдылық қоры. Қор мұқтаж жандарға, соның ішінде мүмкіндігі шектеулі және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға тегін көмек көрсетеді.
• «Қасиетті жол» қайырымдылық қоры. Қордың миссиясы – аз қамтылған отбасылар мен балалар үйіндегі нейро-ортопедиялық аурулары бар балаларды қолжетімді және сапалы оңалту үшін жағдай жасау.
• Красный Полумесяц Казахстана. Бұл халықаралық Қызыл Крест және Қызыл Жарты Ай қозғалысының бөлігі, әлемдегі ең үлкен және ең құрметті гуманитарлық қауымдастық. Миссиясы – дағдарыс жағдайындағы адамдарға гуманитарлық көмек пен әлеуметтік қолдау көрсету.
• «Дар» қайырымдылық қоғамдық қоры. Қордың негізгі мақсаты – жетім, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған, көп балалы отбасылар, мүмкіндігі шектеулі балалар, сондай-ақ емделуге мұқтаж балалар сияқты қиын жағдайға тап болған балаларға көмек көрсету.
• «Қазақстанның SOS балалар ауылдары» корпоративтік қоры. SOS Балалар ауылдары жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды ұзақ мерзімді оқытудың отбасы үлгісі болып табылады. Мұнда олар балаға тағдырдың нені тартып алғанын, оның толық физикалық және рухани дамуы үшін не қажет екенін қайтарады: аяулы және қамқор ана, бауырлар, үй жылуы. Балаңызға тәуелсіз және тәуелсіз өмірге жақсырақ дайындалуға көмектесу.
• «Линия Жизни 24» қоғамдық қоры. Қордың миссиясы – Қазақстан азаматтарына қамқорлық көрсету және оларға көмектесу, қазіргі заманғы технологияларға негізделген шұғыл көмек пен әлеуметтік қолдау жүйелерін пайдалана отырып, халықтың әлеуметтік осал топтарының өмірі мен денсаулығын сақтау.
• «ҰОС ардагерлері, тыл еңбеккерлері және соғыс балалары кеңесі» ҚҚ. Мақсаттары мен міндеттері: барлық мұқтаж және жалғызілікті ардагерлерге қолдау көрсету, Ұлы Отан соғысы ардагерлерінің бос уақытын сапалы өткізуге жағдай жасау. Қордың миссиясы: жас ұрпақтың күш-жігері арқылы барлық ардагерлердің кеңінен қолдауы арқылы ұзақ өмір сүру мен лайықты қарттықты қамтамасыз ету, денсаулықты сақтау және жылдарды көбейту.
• «Болашақ» корпоративтік қоры. Миссиясы – қайырымдылық және волонтерлік қызметті қалыптастыруға үлес қосу. Міндеттері: сапалы білім алу үшін тең мүмкіндіктерді қамтамасыз ету, халықтың әлеуметтік осал топтарындағы балалардың зияткерлік және шығармашылық әлеуетін дамыту.
• «АНА ҮЙІ» қоғамдық қоры. Әлеуметтік жетімдіктің алдын алу және жыл сайын балалар үйіне түсетін балалардың санын азайту мақсатында ұйымдастырылған қайырымдылық жобасы. Сондай-ақ балалар үйлерімен және әлеуетті асырап алушы ата-аналармен жұмыс істеу.
• «Азамат Әлеуеті» жеке қайырымдылық қоры. Еліміздегі әлеуметтік саланы дамыту мен жақсартуға, аса маңызды және перспективалы ғылыми зерттеулер мен әлеуметтік-экономикалық жобаларды жүзеге асыруға жан-жақты көмек көрсету. халықтың осал топтарының азаматтық белсенділігін дамыту.
• «Здоровье детям» қоғамдық қоры. Қордың қызметі мүгедек балаларды емдеуге, оңалтуға, Қоғамға бейімделуге, сондай-ақ инерцияны жеңуге моральдық және қаржылық қолдау көрсетуге бағытталған.
• «Ашық әлем» қоғамдық қоры. Мақсат – Қазақстандағы аутизм синдромы бар балалар мен жасөспірімдерге балаларды оқыту және отбасын қолдау әдістерін әзірлеуге және таратуға, сондай-ақ аутизмнің емделмейтіндігі туралы стереотиптерді жоюға көмектесу. Ең алдымен, бұл аутизм синдромы бар балалар мен жасөспірімдерді тәрбиелеп отырған ата-аналардың күш-жігерін біріктіру.
• «Ақ жол – М» қоғамдық қоры. Қор қызметінің мақсаты мен объектісі: сауықтыру, медициналық, әлеуметтік және медициналық-еңбек шараларын жүзеге асыру; оңалту, әлеуметтік бейімдеу және психологиялық түзету орталықтарын құру; медициналық мекемелердің қатысуымен науқастарға медициналық көмек көрсету және емдеу, ауруханаға жатқызу; медицина мамандарының консультацияларын ұйымдастыру.

• «Жанұя отбасын қолдау орталығы» қоғамдық қоры. Өмірлік қиын жағдайға тап болған балалар мен отбасыларға әлеуметтік, құқықтық, психологиялық көмек көрсету үшін құрылған ұйым.

• «Samruk-Kazyna Trust» әлеуметтік жобаларды дамыту қоры. Ол «Самұрық-Қазына» АҚ барлық компаниялар тобынан халық үшін әлеуметтік маңызды мәселелерді шешуге бағытталған қайырымдылық жобалары мен бағдарламаларын жүзеге асырады. Қордың қызметі мемлекеттік органдардың, Қазақстан Республикасы Үкіметінің және мемлекеттік және әлеуметтік саясат саласындағы сарапшылардың көмегімен жүзеге асырылады.

• «Айнар» қоғамдық қоры. Аутизм спектрі бұзылған балалардың, ерекше қажеттіліктері бар балалардың және жетім балалардың өмірін жақсарту үшін Қазақстан Республикасындағы жүйелі реформаларға жәрдемдесу.

• «ПРЕЗИДЕНТТІК БАҒДАРЛАМАЛАРДЫ ҚОЛДАУ ҚОРЫ» әлеуметтік-экономикалық, қайырымдылық қоры. Қордың миссиясы – Қазақстан Республикасы Президентінің әлеуметтік-экономикалық бағдарламаларын қолдау, азаматтардың заңды мүдделерінің құқықтарын қорғау, орта білім беру ұйымдарында сыбайлас жемқорлықпен күресу, әлеуметтік және қайырымдылық жобаларды жүзеге асыру, қайырымдылықты дамыту.

• «Харекет» қайырымдылық қоры» қоғамдық қоры. «Харекет» қорының міндеті – тұрғын үймен қамтамасыз ету: жетім балаларға, мүгедек балаларға, баспанасыз қалған және қиын өмірлік жағдайдағы көп балалы және аз қамтылған отбасыларға. Қор 4 жыл ішінде 500-ден астам отбасын қамтамасыз етіп, 2000 бала шаңырақ көтерді.

• «Боташым» қоғамдық қайырымдылық қоры. Қордың миссиясы – қордың жобаларын жүзеге асыру, оның мақсаты – церебральды сал ауруымен ауыратын балаларға, жетім балаларға, аз қамтылған отбасыларға, ардагерлерге көмек көрсету.

• «ITeachMe» қоғамдық қоры құзыретті дамыту орталығы. Миссия – біз адамдарды біріктіру, заманауи мамандықтарды үйрету, өзіңнің ең жақсы нұсқасы болуға шабыттандыру арқылы тең мүмкіндіктер жасаймыз және әркімнің әлеуетін ашамыз. Қордың қызметі мүгедектердің, сондай-ақ халықтың әлеуметтік осал топтарындағы тұлғалардың құқықтары мен мүдделерін қолдауға, ілгерілетуге және қорғауға, олардың құзыреттілігін арттыруға, еңбек нарығында бәсекеге қабілетті болуға көмектесетін жаңа цифрлық дағдыларды үйретуге бағытталған. және қаржылық тәуелсіз азаматтар.

• «Qazaq muzykasy» қайырымдылық қоры» Қоғамдық қоры. Қордың қызметі музыкалық дарынды балалар мен жастарды әлеуметтік қолдауға, шығармашылық дамытуға және қорғауға бағытталған қайырымдылыққа; музыкалық мектептердің дамуына жәрдемдесуге, балалардың авторлық құқықтарын қорғауға бағытталған. жастар, музыка саласындағы азаматтық қоғамды дамыту, қолданбалы өнер шеберлерін қолдау және қаржыландыру.

• «Шахмардан Есенов атындағы ғылыми-білім беру қоры» жеке қоры. Қордың миссиясы: Қазақстанның зияткерлік әлеуетін дамыту, қазақстандық студенттер мен жаратылыстану-техникалық мамандықтар бойынша тағылымдамадан өту, шәкіртақы, гранттар беру. Қордың мақсаты – ғылым мен білімді дамыту, Қазақстанның инновациялық және ғылыми дамуын қамтамасыз ететін басымдықты, бастамашылдық, ғылыми зерттеулер мен жұмыстарды дамыту, отандық жоғары оқу орындарының оқыту деңгейі мен имиджін көтеру, оның ішінде ұлттық университеттердің имиджін арттыру. жоғары кәсіби мамандар. Қоғамның әртүрлі салаларын жақсартуға және жақсартуға бағытталған қайырымдылық әлеуметтік іс-шаралар: спорт, салауатты өмір салты, мәдениет, халықтың осал топтарына көмек көрсету, волонтерлік/волонтерлік қызмет.

• «СӘБИ БАҚЫТЫ» қоғамдық қоры. Мақсаты: Азаматтардың моральдық-психологиялық жағдайын жақсарту, жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға, аз қамтылған отбасы балаларына, сондай-ақ онкологиялық және басқа да ауыр дертке шалдыққан балаларға, оның ішінде тәуекел тобындағы адамдарға, олардың отбасыларына жан-жақты қолдау көрсету және көмек көрсету. Қала мен еліміздің қоғамының балалар мәселесіне назарын арттыру. Науқас балаларға көмек көрсету бойынша қазақстандық қайырымдылық бағдарламаларға қатысу. Қайырымдылықтың корпоративтік түрлерін дамытуға көмек көрсету.

Бұл тізім үлкен жүйенің бір бөлігі ғана, өйткені бүгінде Қазақстанда қайырымдылықпен айналысатын көптеген қайырымдылық ұйымдары, ҮЕҰ, бастамашыл топтар мен жеке тұлғалардың бірлестіктері бар. Әрбір қор жеке мақсатты аудиторияға көмектесумен айналысады, бірақ бұл қорлар бірге бүкіл елдің дамуына көмектесетін үлкен әлеуметтік жұмыстарды орындайды.