Қазақстанда жастардың даму индексі пайда болады

Мемлекеттік жастар саясатының нәтижелерін бағалау мақсатында жастардың даму индексі енгізілуде. Оның мақсаты – осы бағыттағы күш-жігердің тиімділігіне кедергі келтіретін тұстарды дер кезінде анықтау, сондай-ақ жастардың пікірін ескере отырып, жастардың жағдайын жақсарту шараларын қабылдау.

Жастар даму индексі – іске асырылып жатқан мемлекеттік жастар саясатын және негізгі бағыттар бойынша жастардың даму деңгейін талдауға арналған жиынтық көрсеткіш, атап айтқанда: білім беру, денсаулық сақтау және әл-ауқат, жұмыспен қамту және мүмкіндіктер, саяси қатысу, азаматтық белсенділік, бос уақыт, қауіпсіздік.

Жастардың даму индексі 33 индикатор бойынша 7 бағытты өлшейді. Қажетті деректер орталық мемлекеттік органдардың ашық көздерінен қалыптастырылады. Сонымен қатар, жастарды сұрау арқылы сауалнамалар жүргізіледі.

Уәкілетті орган жастарды дамыту индексінің нәтижелері туралы ақпарат негізінде мемлекеттік жастар саясатын жетілдіру бойынша ұсынымдар қалыптастырады.

Жастардың даму индексінің көрсеткіштері келесі параметрлерді қамтиды:

«Білім» бағыты бойынша

• Орта білім беру жүйесіне қабылдау.
• Ұлттық бірыңғай тестілеу нәтижесі бойынша білім сапасының деңгейі.
• Жастарды техникалық және кәсіптік білім берумен қамту үлесі.
• Мемлекеттік тапсырыс бойынша колледждер мен кәсіптік лицейлерді бітіргеннен кейінгі бірінші жылы жұмысқа орналасқан түлектер үлесі.
• Жоғары оқу орындарына қабылдаудың жалпы коэффициенті.
• Білім беру жүйесінің сапасына қанағаттанатынын айтқан респонденттердің үлесі.

«Денсаулық» бағыты бойынша

• 14 пен 35 жас аралығындағы 100 000 халыққа шаққанда қатерлі ісіктердің жиілігі.
• 14 пен 35 жас аралығындағы жастардың туберкулезбен ауыру деңгейі.
• 14 пен 35 жас аралығындағы 100 000 халыққа шаққандағы АҚТҚ, ЖҚТБ-мен сырқаттанушылық.
• 14 пен 35 жас аралығындағы 100 000 халыққа шаққанда жыныстық жолмен берілетін инфекциялардың жиілігі.
• 14 пен 35 жас аралығындағы 100 000 халыққа шаққанда психикалық және мінез-құлық бұзылыстарының жиілігі.
• 14 пен 35 жас аралығындағы жастар арасындағы жазатайым оқиғалардан, уланудан және жарақаттан қайтыс болғандардың пайызы.
• 15 пен 17 жас аралығындағы 1000 әйелге шаққандағы жасөспірімдердің туу коэффициенті (қоса алғанда).
• Медициналық қызмет көрсету сапасына қанағаттанатынын айтқан респонденттердің үлесі.

«Жұмыспен қамту және мүмкіндіктер» бағыты бойынша

• 15 пен 35 жас аралығындағы жалпы жұмыс күшіндегі 15 пен 35 жас аралығындағы жұмыспен қамтылған жастардың үлесі.
• 15 пен 35 жас аралығындағы жұмыспен қамтылған халықтың жалпы санынан 15 пен 35 жас аралығындағы өзін-өзі жұмыспен қамтыған жастардың үлесі.
• 15-35 жас аралығындағы жұмыссыз халықтың 15-35 жас аралығындағы жұмыс күшіндегі үлесі.
• 15-35 жас аралығындағы жастардың жалпы санындағы жұмыс істемейтін, оқуда немесе кәсіптік оқуда жоқ, білім беру және жұмысқа орналастыру жүйесінен тыс жастардың саны (NEET санаты).
• 35 жасқа дейінгі тіркелген және жұмыс істеп тұрған жеке кәсіпкерлердің және 35 жасқа дейінгі тұлғалардың меншігіндегі заңды тұлғалардың саны (100%).
• 14 пен 35 жас аралығындағы жастар арасындағы сыртқы көші-қон үлесі.
• Еңбек нарығының тұрақтылығына сенімді екенін көрсеткен респонденттердің үлесі.

«Саясатқа қатысу» бағыты бойынша

• Мәслихат депутаттары мен қоғамдық кеңес мүшелерінің жалпы санынан мәслихаттардың жас депутаттарының және әкімдіктер жанындағы қоғамдық кеңес мүшелерінің үлесі.
• Мемлекеттік органдарға сенетінін айтқан респонденттердің үлесі.

«Азаматтық қатысу» бағыты бойынша

• «Жастар саясаты мен балалар бастамаларын қолдау» бағыты бойынша тіркелген үкіметтік емес ұйымдардың саны.
• Тұрақты негізде (айына бір реттен көп) волонтерлік қызмет атқаратынын мәлімдеген жастардың пайызы.
• Қайырымдылықпен айналысатынын айтқан жастардың пайызы.
• Дінге сенетін жастардың пайызы.

«Спорт, демалыс және инфрақұрылымға қолжетімділік» бағыты бойынша

• 14 пен 35 жас аралығындағы 100 000 халыққа шаққандағы жастар ресурстық орталықтарының саны.
• Демалыс сапасына қанағаттанатынын айтқан респонденттердің үлесі.
• Тұратын жеке баспанасы бар екенін айтқан жастардың пайызы.

«Қауіпсіздік» бағыты бойынша

• Жәбірленушілердің жалпы санындағы, соның ішінде тұрмыстық зорлық-зомбылық нәтижесінде құрбан болған жастардың үлесі.
• Құқық бұзушылықтардың жалпы санынан 14 пен 35 жас аралығындағы жастар жасаған құқық бұзушылықтар саны.
• Тұрғылықты жерінде көшеде жалғыз (жалғыз) жүргенде өзін қаншалықты қауіпсіз сезінетінін атап өткен респонденттердің үлесі (15 пен 20 жас аралығындағы жастар, 20 мен 25 жас аралығындағы жастар, 25 пен 29 жас аралығындағылар, 29 жастан жастан 35 жасқа дейін).

Бұйрық 2023 жылдың 6 маусымында күшіне енеді.