Қорғаныс министрлігі суицидке қарсы Өміріңді сақта бағдарламасын іске асыруда

«Ең көп тараған себеп аурудан өлім – 36%, жол-көлік оқиғасы – 24% және өзіне-өзі қол жұмсау – 20%. Өз-өзіне қол жұмсау жағдайлары бәрімізді алаңдатады. Біздің әскерлердегі суицидтің алдын алуды талдау нәтижелері көрсеткендей, қоғамның жасушаларының бірі ретінде әскерилер келеңсіз тәуекелдерге ұшырайды. Түрлі деректерге сүйенсек, халық арасындағы суицид деңгейі бойынша Қазақстан әлемнің 20 елінің қатарында, ал жасөспірімдер арасында алғашқы үштікте», — деді бас прокурор.

Психолог және бұрынғы әскери дәрігер Владимир Стеблянко әскерилер арасындағы суицидтік жағдайлардың орын алуы туралы:

– Армия суицидтік тенденциялардың пайда болуына қолайлы орта емес. Әскерге, әдетте, физикалық және психикалық жағынан сау адамдар таңдалады, ал қарулы күштердегі өз-өзіне қол жұмсау оқиғалары әдеттен тыс нәрсе. Бөлімше медициналық кадрлармен толық қамтылса, білікті дәрігерлер болса және тәртіп сақталса, қоғамның басқа салаларына қарағанда суицид ықтималдығы аз болады. Әрине, тәртіптің өзі адамды белгілі бір шектерде болуға және ережелерді қатаң сақтауға мәжбүрлейтін қысым болып табылады. Сонымен қатар, бастапқыда мұндай бейімділіктері жоқ сау адамдар, әдетте, бұл қысымды сабырмен жеңеді. Өз-өзіне қол жұмсауға бейімділіктің өзі, әдетте, балалық шақта адамда көрінеді және бейсаналық бөлігінде болады. Мысалы, әкесі анасын ұрған немесе мектепте қорқытқан. Оның болашақта қалай дамитыны тағы бір мәселе. Егер жасөспірімдік шақта суицидке бейімділік күшейсе, онда адам әскерге келіп, отбасымен жақсы араласпаса, онда ол шыдамай, шектен шығуы мүмкін, — дейді.

Құқықтық статистика комитетінің нақтырақ ресми деректеріне сүйенсек, 2018-2022 жылдары елімізде 17 631 суицид және 21 332 әрекет тіркелді, яғни 10 мың азаматқа шаққанда 9 суицид және 11 өзін-өзі өлтіруге әрекеттену фактілерінен келеді.

Оның ішінде 86 суицид және 20 өзін-өзі өлтіру әрекеті армияда орын алған, яғни 10 мың әскери қызметкерге шаққанда 6 суицид және бір әрекет. Демек, өз-өзіне қол жұмсау жиі әскери қызметте болады деген қоғамдық пікір ресми деректермен расталмайды.

Қарулы Күштердегі адамдардың шығынының басым бөлігі ауруға байланысты болса, шабуылдан қайтыс болғандар барлығы 1 пайызды құрады. Қорғаныс министрлігінің бастамасымен мұндай жағдайлардың алдын алу бойынша ақпараттық-имидждік жұмыстар мен тиісті шаралар өткен жылдан бері қолға алынған.

«Бұл бағдарлама 2025 жылға дейінгі барлық спектрді қамтиды. Бұл 2022 жылдың тамыз айында бекітілген „Өміріңді сақта“ арнайы ведомствоаралық бағдарлама. Бұл бағдарлама барлық құқық қорғау органдары мен мүдделі мемлекеттік органдарды қамтиды. Осы бағдарламаны жүзеге асыру аясында, Тиісті тәжірибеге негізделген іс-шаралар қамтылады.Бұл әскери полициядағы мақсатты профилактикалық жұмыс. Сонымен қатар бұл мемлекеттік органдардың идеологиялық жұмыстағы өзара тығыз ынтымақтастығы екенін атап өткім келеді», — деп қосты министрлік өкілі.