Трамптың командасы Қазақстандағы ең ірі вольфрам кен орнын иемденгісі келеді

Бұл туралы Bloomberg агенттігі хабарлады. Вольфрам – Пентагонның оқ-дәрі, снаряд және өзге де әскери құралдар өндірісінде пайдаланатын стратегиялық металл.

 АҚШ-тың сауда министрі Ховард Латник Cove Kaz Capital Group LLC мен Қазақстанның егеменді әл-ауқат қоры – «Самұрық-Қазына» арасында Орталық Азиядағы екі ірі кен орнын игеру бойынша өтініш беру мәселесінде делдалдық жасап жатыр.

Келіссөздер АҚШ-тың Қытайдан жеткізілетін сирек кездесетін элементтер мен маңызды минералдардан тәуелсіздік алу мақсатындағы сауда саясаты аясында жүргізіліп отыр. Бұл – екі алпауыт экономика арасындағы сауда қақтығысының бір көрінісі.

Қаржылық қолдау жобаны жүзеге асыру үшін АҚШ-тың мемлекеттік құрылымдары арқылы көрсетілуі мүмкін. Олардың қатарында АҚШ-тың Халықаралық даму қаржыландыру корпорациясы (DFC) және Экспорт-импорт банкі бар. Бұл мекемелер, негізінен, АҚШ-тан тыс жерлердегі жеке сектор жобаларын қаржыландыру үшін құрылған.

Келісімнің нақты шарттары әлі пысықталып жатыр, бірақ Bloomberg дереккөздері АҚШ тарапынан несие түрінде қолдау көрсету нұсқасы қарастырылып жатқанын айтады. Трамп әкімшілігі бұл жобада үлеске ие болуға ниетті емес, дейді аты-жөнін атамауды сұраған АҚШ шенеунігі.

Cove Kaz Capital бірнеше айдан бері «Самұрық-Қазынамен» келіссөздер жүргізіп келеді. Алайда, компания мемлекет қолдауына ие Қытайлық бәсекелеспен бәсекеге түсіп отыр, ол нарықтан жоғары баға ұсынуға дайын. Сол себепті, компания жобаны аяқтауға қажетті қаржыны тарту үшін АҚШ-тың қолдауына зәру.

Bloomberg-тің пікірінше, бұл жағдай Трамп әкімшілігінің ұлттық қауіпсіздік үшін маңызды саналатын активтерге қол жеткізу мақсатында дәстүрлі емес құралдарды пайдалануға дайын екенін көрсетеді. Басқа елдің егеменді қорымен тікелей келіссөздер жүргізу, әдетте, жекеменшік компаниялардың еншісінде, ал бұл жолы жоғары лауазымды тұлғалар іске араласып отыр.

Бұл келісім АҚШ пен Қытайды Қазақстандағы стратегиялық ресурс үшін тікелей бәсекеге түсірген. Бұл – бұрынғы КСРО елдерінде сирек кездесетін жағдай.

Мамандардың айтуынша, Қазақстандағы вольфрам қоры миллиардтаған доллар көлемінде бағаланады. «Самұрық-Қазына» өз сайтында «Верхнее Кайракты» мен «Солтүстік Қатпар» кен орындарын атап көрсеткен. Қордың пікірінше, бұл жобалар Қазақстанды әлемдік вольфрам нарығының негізгі ойыншысына айналдырады.

Қор бірнеше тараптан ұсыныс қабылдап жатыр. Бұл кен орындары әлемдегі ең тартымды барланбаған вольфрам қорларының бірі саналады. Келіссөздер Cove Kaz Capital мен «Самұрық-Қазынаның» бірлескен кәсіпорын құруын көздейді. Бұл компания кен орнын игеріп, өңдеу инфрақұрылымын дамытады. Кейін өндірілген вольфрам АҚШ-қа экспортталып, әскери және коммерциялық мақсатта пайдаланылады. Қазақстан пайдадан үлес алады, бірақ жобадағы бақылау пакеті Cove Kaz Capital-ға тиесілі болады.

Бұған дейін Cove Kaz Capital Қазақстанның ұлттық геологиялық барлау компаниясы – «Қазгеологиямен» бірге сирек кездесетін элементтерді игеру жөнінде бірлескен кәсіпорын құрғанын хабарлаған. Елдегі вольфрам қоры 2 миллион тоннадан асады. Жаңа кен орындарының қоры 30-40 жылға жетеді.

АҚШ Геологиялық қызметінің мәліметінше, әлемдік вольфрам концентратының 80%-ы Қытайда өндіріледі. Пентагонның Қорғаныс жабдықтау агенттігі бұл металды стратегиялық маңызды материалдардың қатарына жатқызады. Геологиялық қызмет те вольфрамды АҚШ экономикасына әсер етуі мүмкін маңызды пайдалы қазбалар тізіміне қосқан.