Жазылу
Үкімет енді шетелге жұмысқа кететіндерді бақыламақ
Ел тұрғындарын жатжұртқа жұмысқа шақыратын агенттіктердің қызметі реттеледі.
Қазақстандық құзырлы министрліктің дерегінше, қазіргі кезде жеке жұмыспен қамту агенттіктерінің қазақстандық азаматтарды шетелге жіберу қызметі еш реттелмейді.
"Жеке жұмыспен қамту агенттіктерінің қызмет тәртібі тек "Көші-қон туралы" заңның 55-1-бабында ғана көзделген. Онда бұл агенттіктердің негізгі құқықтары мен міндеттері ғана айтылады. Жалпы алғанда, олардың қызметі ашық емес, көлеңкелі болып қалды, өйткені олардың қызметі лицензияланбайды. Не істеп, не қойып жатқаны белгісіз. Бұл ретте, шетелдік жұмыс берушінің қазақстандық жұмыскерлерді қылмысқа тартпайтынына, тек заңды жұмысқа ғана орналастыратынына еш кепілдік жоқ. Агенттіктер азаматтарымыздың Қазақстанға оралу мүмкіндігін қамтамасыз етпейді. Олардың қызметі Қазақстан тарапынан бақылаусыз, реттеусіз қалды", – дейді Еңбек министрлігінің сарапшылары.
Олар бүгінде шетелде жұмыс істейтін азаматтарының құқықтарын қорғаудың пәрменді тетігі Қазақстанда жоқтығына назар аудартты.
"Қазақстандықтар кез келген мақсатта, соның ішінде жұмысқа орналасу үшін шетелге еш кедергісіз шығу мүмкіндігіне ие. Бұл ел Конституциясында тікелей қарастырылған және азаматтың жеке бас бостандығын білдіреді. Жұмысқа орналасу мақсатында кеткен шетелдегі қазақстандық еңбекшілерді қорғау жөніндегі қызмет мемлекетаралық келісімдермен ғана реттелуі мүмкін", – деп түсіндірді ведомство.
Алайда жатжұрттардағы мигранттарын қорғау тетіктерін түзген Өзбекстаннан айырмашылығы сол, Қазақстанның әлемдегі өзге елдермен арасында қолданыстағы мұндай екіжақты келісімдері жоқ. Қатармен тек таяуда ғана қол қойды, әзірге ратификацияланбады. Өзге мемлекеттермен арада тек келіссөздер жүруде.
Салдарынан, "шетелде жұмысқа орналасқысы келетін Қазақстан азаматтарының әлеуметтік және еңбек құқықтары қорғалмаған күйінде қалып отыр".
Аталған жаңа қағидалар жобасына сәйкес, Еңбек ұтқырлығы орталықтары (бұрынғы Жұмыспен қамту орталықтары) жеке агенттіктермен бірлесіп, Қазақстан азаматтарының шетелдегі еңбек қызметін ұйымдастыруды реттеуге тиіс.
Еңбекминінің жаңа бұйрығы көші-қон мәселелері жөніндегі уәкілетті органға интернет-ресурсында жеке агенттіктердің тізілім-реестрін қалыптастыру және жүргізу құзыретін береді.
