Жасыл экономика: зиянды CO2 шығарындыларын қалай азайтуға болады?

Сондай-ақ 2023 жылғы 2 ақпанда Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен «Қазақстан Республикасының көміртегі бейтараптығына қол жеткізудің 2060 жылға дейінгі стратегиясы» бекітілді, онда көміртегі бейтараптығына қол жеткізудің негізгі тәсілдерінің бірі көміртегінің үлесін арттыру болып табылады.

Электр энергиясының айтарлықтай үлесін солтүстік-шығыс және орталық Қазақстанда өндірілетін арзан көмірдің үлкен көлемін тұтынатын электр станциялары өндіреді. Көміртегі шығарындыларының 80 пайызы электр және жылу энергиясын өндіруге тиесілі. 2030 жылға дейін табиғи ресурстарды ұтымды пайдалануға, жаңартылатын энергия технологияларын енгізуге және энергия тиімділігінің жоғары стандарттарына негізделген ғимараттар салуға бағытталған экономиканы түрлендіру қажет.

Қазақстандағы жасыл экономиканың драйверлерінің бірі ЕҚДБ-ның GEFF (Жасыл экономиканы қаржыландыру жүйесі) бағдарламасы болды. GEFF бағдарламасының көмегімен Алматы облысындағы жел электр станциясын салу және пайдалану бойынша ең ірі жобалардың бірі «Нұрлы жел электр станциясы» ЖШС жалпы қуаты 8,45 МВт іске асырылды. Құрылыстың жалпы инвестициялық құны 8,7 миллион АҚШ долларын құрайды, оның 4,7 миллионы «ЦентрКредитБанкі» арқылы қаржыландырылған. Жоба атмосфераға СО2 шығарындыларын жыл сайын 14 297 тоннаға азайтуға мүмкіндік берді. «БанкЦентрКредит» АҚ басқарма төрағасының бірінші орынбасары Рүстем Теңізов: «Жасыл экономика бұрынғыдан да өзекті және халықаралық қаржы институттары энергияны үнемдейтін технологияларды қолдауға назар аударуда. Жасыл қаржыландыру біздің банк үшін стратегиялық дамудың басымдығы болып табылады. «Нұрлы ЖЭС» ЖШС жобасының сәтті жүзеге асырылуы Қазақстанға үлгі деп есептеймін. Әрқайсымыз жаңартылатын энергия көздерін дамыту және қоршаған ортаға зиянды заттардың шығарындыларын азайту жолындамыз», – деп түсіндірді.

Биылғы жылдың 27 наурызы Қазақстанда GEFF II жасыл экономиканы қаржыландыру бағдарламасы іске қосылды. Еуропалық қайта құру және даму банкі (ЕҚДБ) жеке тұлғалар мен шағын және орта бизнесті несиелендіру үшін қаржы институттарына 150 млн доллар береді. Сондай-ақ қаржыландыру жасыл технологияларды жеткізушілер мен өндірушілерге де беріледі.

Қазақстандағы GEFF бағдарламасы 188-ден астам жергілікті қаржы институттары мен институттары желісі арқылы 29 елде жұмыс істейтін ЕҚДБ жаһандық бастамасының бөлігі болып табылады. Бағдарлама энергия үнемдейтін және ресурс үнемдейтін технологиялардың көмегімен тұрғын үй мен бизнесті жаңғыртуға бағытталған. Жасыл технологиялар шешімдеріне арналған жабдықтардың толық тізімі Green Technology Selector веб-сайтында жарияланған.