«Жасыл Қазақстан» Ұлттық жобасының басым бағыттары қандай?

Ұлттық жоба халықтың өмір сүруіне қолайлы орта құруға және елдегі экологиялық жағдайды жақсартуға бағытталған. Ұлттық жоба төрт негізгі бағытты қамтиды: Бірінші бағыт – «Таза Қазақстан» атмосфералық ауаның сапасын жақсарту, қалдықтарды басқару және еліміздің су айдындарының экожүйесін сақтау сияқты негізгі экологиялық мәселелерді шешуге ықпал етеді. «Үнемді Қазақстанның» екінші бағыты табиғи ресурстарды тұрақты тұтыну мақсатын қояды. Бұл ең алдымен су ресурстарына және экономиканың энергия сыйымдылығын төмендетуге қатысты. Табиғат бағытының мақсаты – биологиялық әртүрлілікті сақтау және ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды дамыту мәселелері. Төртінші бағыт – «Болашақ экологиясы» халықтың экологиялық білімі мен мәдениетінің деңгейін арттыруға бағытталған. Әрбір бағыт бойынша мемлекеттік жоспарлау жүйесінің бірінші деңгейінің құжаттарымен, сондай-ақ БҰҰ Тұрақты даму мақсаттарымен өзара байланыс анықталады. Осылайша, тұрақты дамудың 17 мақсатының ішінде бұл жоба жеті мақсатты жүзеге асыруды көздейді. Инклюзивті және тең сапалы білім беруді қамтамасыз ету және барлығы үшін өмір бойы білім алу мүмкіндіктерін ынталандыру бағаты жоспарланды. Барлығы үшін су мен канализацияның қолжетімділігін және тұрақты пайдаланылуын қамтамасыз ету, баршаға қолжетімді, сенімді, тұрақты және заманауи энергияға қолжетімділікті қамтамасыз ету, қалалар мен елді мекендердің ашықтығын, қауіпсіздігін, тұрақтылығын және экологиялық тұрақтылығын қамтамасыз ету, тұтыну мен өндірістің тұрақты үлгілеріне көшуді қамтамасыз ету, климаттың өзгеруімен және оның салдарымен күресу үшін шұғыл шаралар қабылдау, жердегі экожүйелерді қорғау, қалпына келтіру және орнықты пайдалануды ынталандыру, ормандарды тұрақты басқару, шөлейттенумен күресу, жердің тозуын және жоғалуын тоқтату және кері қайтару жоспарланып бекітілді. Жалпы Ұлттық жоба 11 тапсырмадан тұрады, олар бойынша 19 индикатор мен 48 іс-шара белгіленген. «Таза Қазақстан» бағытының міндеттері – атмосфералық ауаның ластануын азайту, қалдықтарды басқару жүйесін жетілдіру, айналмалы экономиканы дамыту және тарихи ластануды жою, еліміздің су объектілерінің экожүйесін сақтау. Бәрімізге мәлім,  Қазақстандағы ауаны ластайтын негізгі көздердің бірі – электр станцияларында көмір жағу және ауыр өнеркәсіп кәсіпорындарының шығарындылары.

Бұл мәселені шешу үшін ауаның ластануы жоғары 10 қалада 5 жыл ішінде 16 ірі өнеркәсіптік кәсіпорында шығарындыларды 20%-ға азайту жоспарлануда. Қалдықтарды тұрақты басқару бөлігінде фракцияларды (құрғақ және дымқыл) қоса алғанда, бөлек жинауға арналған 8 мыңнан астам контейнерлерді және дәріханаларға орнату үшін құрамында сынап бар қалдықтарды және медициналық қалдықтарға арналған эко жәшіктерді орнату жоспарлануда. «Қалдықтарды энергияға айналдыру» технологиясы бойынша энергияны қалпына келтіретін энергия қалдықтарын кәдеге жарату объектілерін салу және «Қалдықтарды қабылдау кешені, Нұр-Сұлтан қаласында қатты тұрмыстық қалдықтарды сұрыптау және қайта өңдеу. Айналмалы экономиканы дамыту аясында құрылыс және ірі көлемдегі қалдықтарды жинайтын алаңдарды құру жоспарлануда.

Суды экожүйелердің қажеттіліктерін ескермей пайдалану қоршаған ортаның бұзылуына әкеледі. Сонымен қатар келеңсіз зардаптарды жоюға жұмсалатын қаржылық шығындар олардың алдын алу бойынша шараларды жүзеге асыру шығындарынан жоғары.

Осыған байланысты еліміздің су айдындарының экожүйесін сақтау міндеті қойылды. Оның аясында «Сырдария өзенінің арнасын реттеу және Арал теңізінің солтүстік бөлігін сақтау» жобасының екінші кезеңін іске асыру, 4 көлді — Бурабай, Щучье, Қопа, Шалқарды қалпына келтіру шаралары жүргізілуде. жүзеге асырылуы тиіс.

Сондай-ақ Балқаш көліне кемінде 12 текше метр құюды қамтамасыз ету үшін Балқаш көлінің бассейнінде орналасқан өзендердің судылығы мен өткізу қабілетін арттыру шараларын қарастырады. Екінші бағыт – «Үнемді Қазақстан» бойынша су ресурстарын басқару тұрғысынан негізгі міндет қоршаған ортаның, халықтың және экономика секторларының қажеттіліктері арасында теңгерімді құру болып табылады. Бұл ретте халықтың өмір сүру жағдайын және қоршаған ортаны сақтау және жақсарту үшін суды пайдаланудың экологиялық қауіпсіз және экономикалық оңтайлы шарттарын жүзеге асыру қажет.

«Суды үнемді пайдалану арқылы өнімділікті арттыру» тапсырмасы аясында 401 арнаны қайта жаңғырту және 212 арнаны цифрландыру есебінен суару кезінде су ысыраптарын 4 км3 азайту жоспарлануда. Ұлттық жобада суармалы жерлерді 600 мың гектарға ұлғайту шаралары қарастырылған.