Браконьерлікпен күрес: заңсыздықпен егес
Қылмыстық жауапкершіліктің күшейтілуіне қарамастан, браконьерлік әрекетке байланысты оқиғалар тоқтамай жатыр.
Ақбөкенді браконьерлеуге мамандандырылған ұйымдасқан қылмыстық топтардың іс-әрекетін тоқтату мақсатында, ағымдағы жылдың ақпан айында Экология министрлігі, Ішкі істер министрлігі мен ҰҚК бірлескен бұйрығымен ақбөкенді қорғау бойынша іс-шаралар жоспары бекітілді. Жыл басынан бері браконьерліктің 39 жағдайы анықталып, 1571 мүйіз бен 513 ақбөкеннің қаңқасы алынды.
Ағымдағы жылдың қыркүйек-қазан айларында браконьерлік топтардың қызметін шектеу жөніндегі шаралар аясында Ұлттық қауіпсіздік комитеті Атырау, Ақтөбе, Батыс Қазақстан, Түркістан және Қызылорда облыстарының аумағында, сондай-ақ Алматы және Шымкент қалаларында ұзақ уақыт бойы ақбөкенді заңсыз атып келген ұйымдасқан қылмыстық топтың қызметін тоқтату үшін тергеу-жедел шараларын жүргізді, оның мүйіздерін ҚХР контрабандасымен бірігіп тасымалдау және экспорттау әрекеттері жүзеге асырылғандығы анықталды.
Тінту кезінде жедел-тергеу тобы ақбөкен мүйіздерінің 1 тонна 118 келісін (3 мыңнан астам жеке тұлғалар) тәркіледі. Мамандардың айтуынша, ұйымдасқан қылмыстық топтардың заңсыз әрекеттерінен мемлекетке келтірілген залал 5 миллиард 664,6 миллион теңгені құрайды.
Тіркелген СДТБТ (сотқа дейінгі тергеудің бірыңғай тізілімі) аясында Қылмыстық кодекстің 262-бабы 2-бөлігі (ұйымдасқан қылмыстық топқа қатысу) және 339-бап (Сирек кездесетін және құрып кету қаупі төнген түрлерге, сондай-ақ тыйым салынған өсімдіктер мен жануарлардың түрлеріне, олардың бөліктері мен туындыларына заңсыз қарау) бойынша Қылмыстық топтың 18 мүшесі ұсталды (барлығы Қазақстан Республикасының азаматтары), олардың 9-ы сот санкциясымен қамауға алынды.
Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің мәліметінше, жыл сайын сирек кездесетін тұяқтылар мен ақбөкендер санының артуын, олардың популяциясы 334 мыңға жетіп, 55% артқан көрінеді.
Экология, геология және табиғи ресурстар министрі Мағзұм Мирзағалиев:
— Департамент қазіргі динамиканы сақтап қалуға бар күшін салуда. Алайда браконьерлік фактілері де тоқтар емес. Бұл мәселені шешу үшін 2019 жылы браконьерлік үшін жауапкершілікті арттыру мақсатында қолданыстағы қылмыстық заңнамаға түзетулер енгізілген еді. Инспекцияларды жабдықтауға арналған жаңа стандарттар жасалынған, сондай-ақ браконьерлікпен күресудің заманауи құралдарын қарастырады, — деген болатын.
Еркежан АРЫН