Жазылу
Батыстың Орталық Азиядағы Путиннің достарына санкция салатын уақыты келді - EN
Путин Орталық Азиямен ынтымақтастықты тереңдетуге табанды түрде ұмтылып, келесі президенттік саммитке дайындалып жатқанына қарамастан, аймақ елдері сақтық танытып, солтүстіктегі ірі көршілерінен экономикалық тұрғыдан алшақ болуға тырысуда, деп жазады Euronews.
Алайда, Еуропалық Одақтың санкциялар жөніндегі комиссары Дэвид О'Салливан Қазақстанның ынтымақтастығын жоғары бағалағанымен, мүдделі елдер Мәскеуден толықтай бас тарта алмайтынын мойындады. Бұл нәзік тепе-теңдік батыстық саясаткерлердің алаңдаушылығын туғызуда.
Ресейдің Орталық Азиядағы көршілері Мәскеуге Батыс санкцияларының соққысын жұмсартуға және шетелдік компаниялардың ағынын тоқтатуға көмектесуде маңызды рөл атқарады. Орталық Азия елдері ресейліктерге өзінде жоқ тауарлар мен қаржылық қызметтерге қол жеткізуге мүмкіндік береді. Мысалы, бір қызық жаңалық, Ресейдің орта тап өкілдерінің көбі Қазақстанға немесе Қырғызстанға банк шоттарын ашу немесе үйінде жоқ батыс тауарларын сатып алу үшін барады, деп жазады басылым.
РБК мәліметінше, өткен жылы Қазақстанда ресейлік сатып алушыларға сатылған батыстық көліктердің саны 143 пайызға өскен. Дегенмен, аса сақтық танытатын автодилерлер Батыс елдерімен, соның ішінде Жапония және Оңтүстік Кореямен байланыс үзіледі деп қауіптеніп, Ресей азаматтарына көлік сатудан бас тартқанын айта кеткен жөн.
Forbes іскерлік журналының мәліметі бойынша, ресейлік кәсіпкерлер үшін Қазақстан қазір Грузиядан кейінгі ең танымал нүкте. Өткен жылы Қазақстанда ресейлік 6100 жаңа компания ашылған.
Монетаның екінші жағында Ресей Орталық Азия елдерін ЕО тауарларын «қайта бағыттау» үшін пайдалана алады, бұл Мәскеуді оқшаулау әрекеттерін одан әрі қиындатады. 2021-2023 жылдар аралығында ЕО-ның Ресейге экспорты 53%-ға қысқарды, ал Қазақстанның экспорты өсіп, биыл ғана тоқтады, дейді басылым.
UN Comtrade мәліметтері бойынша, Қазақстаннан Ресейге «әскери тауарлар» деп аталатын бұл экспорт 2022 жылы 2021 жылмен салыстырғанда 401%-ға өсті, ал 2023 жылы негізінен Батыстың ескертулеріне байланысты сәл төмендеген.
Қырғызстан мен Өзбекстан да осындай тауар жеткізу көрсеткішін жүздеген пайызға арттырды.
Басылым мәліметінше, Қазақстан 2023 жылы Ресейге 300 миллион долларға жуық әскери құрал-жабдық жіберетін «жауынгерлік тауарлардың» ең ірі экспорттаушысы болып қала береді.
Алайда, Орталық Азия мемлекеттері SWIFT халықаралық төлем жүйесіне, батыс тауарлары мен инвестицияларына қолжетімділікті, сондай-ақ айтарлықтай тарифтік және салықтық жеңілдіктерді сақтау үшін Батыспен араны алшақтатпауға тырысатыны айтылған.
