Бірыңғай уақыт белдеуіне көшкеннен не өзгереді?

Ғалымдардың айтуынша, қазіргі уақыт белдеуі UTC+6 табиғи күн уақытына сәйкес келмейді, бұл биологиялық ырғақ пен адам денсаулығына кері әсер етеді. Ұсыныстар нәтижесінде астаналық уақыт қолданылатын аймақтарда сағат бір сағатқа артқа қойылады (UTC+5). Осылайша, бүкіл Қазақстан бойынша бірыңғай стандартты уақыт белгіленеді.

Орталық коммуникациялар қызметінде өткен брифингте Мәжіліс депутаты Әбіл Еркін мұндай өзгерістердің тиімді тұстарына тоқталды.

«Астана, Алматы, Шымкент және Қостанай тұрғындары - біз қолды бір сағатқа артқа жылжытамыз және нәтижесінде бір сағаттан кейін оянамыз. Батыс аймақтар өзгеріссіз қалады», - деп түсіндірді ол.

Қолданбалы хронобиология маманы Болат Нұрқожаев денсаулықты сақтау үшін күн уақытына барынша жақын тұрақты уақыт белдеулерін қолданған дұрыс деген ғылыми пікірді қолдайтынын атап өтті. Осыны ескере отырып, Қазақстан бойынша бір реттік UTC+5 жүйесіне көшу ғылыми-зерттеу институттары мен әріптес ғалымдардың қолдауымен ең оңтайлы шешім болып саналмақ.

Сонымен қатар, ғалымдар жаһандық тәжірибеге талдау жасады: 175 ел бірыңғай уақыт белдеуін пайдаланады. Бірден көп уақыт белдеуінде тек 22 штат тұрады.

Астана медицина университетінің қалыпты физиология кафедрасының меңгерушісі Күрейші Хамчиевтің айтуынша, уақыттың табиғи ағымын ілгерілету созылмалы шаршаудың пайда болуына және аурулардың пайда болуына ықпал етеді.

«Қазіргі уақытта көптеген аймақтарда болып жатқан десинхроноз, яғни ұзақ уақыт бойы шаршаудың, депрессияның, ұйқысыздықтың және өнімділіктің төмендеуінің себебі болып табылатын биологиялық ырғақтардың сәйкес келмеуінен туындайды. Мұның бәрі жүрек-қан тамырлары, қатерлі ісік және басқа да аурулардың дамуының қауіпті факторлары. Циркадиандық немесе биологиялық ырғақтар біздің өміріміздің ажырамас бөлігі болып табылады және бұл тәуліктік стресстерге қарсы тұру өте қиын. Сондықтан бүкіл республика тұрғындарының табиғи ырғақтарын үндестіру қажет», - деді ол.

Сондай-ақ, сарапшылар денсаулыққа оң әсер етумен қатар, бірыңғай уақыт белдеуін енгізу еліміздің әр өңірінің тұрғындары арасындағы уақыт айырмашылығын еңсеретінін баса айтты. Бұл көлік және басқа да коммуникацияларды үйлестіруді жақсартуға, бизнес үшін қолайлы жағдай жасауға, сондай-ақ мемлекеттік органдар мен төтенше жағдайлар қызметтерінің өзара іс-қимылын күшейтуге мүмкіндік береді.

Ал қазақстандықтар болса, бірыңғай уақыт белдеуіне көшуге әртүрлі көзқарастарын білдірді. Желіні бақылап, адамдардың бұл ұсынысқа пікірлерінің әртүрлі екенін аңғардық. 

Бірі өзгерістерге немқұрайлы қараса, енді бірі ұсынысқа реніштерін білдірді. Кейбір адамдар уақыт белдеуі олардың күнделікті өміріне әсер етпейді деп санаса, енді бірі бірыңғай уақыт белдеуін енгізудің пайдалылығына күмән келтірді.  Ал ұсыныспен келісетіндер бұл өзгерістен денсаулықтың жақсаруы, табиғи ырғақтарға сәйкестік, аймақаралық қарым-қатынастағы қолайлылық сияқты жағымды тұстарын көреді.

Осылайша, қоғамды талқылаудан кейін, 29 ақпаннан 1 наурызға қараған түні Қазақстан бірыңғай уақыт белдеуіне ауыса алады.