Digital Almaty: Мемлекеттік басқарудың цифрлық трансформациясы

Форумның негізгі тақырыбы инновациялық технологиялар саласын дамытудың заманауи жаһандық сын-қатерлері болды.

Форум бағдарламасына 29 панельдік сессия кірді, онда халықаралық және қазақстандық IT-қауымдастығы өкілдерінің 150-ден астам спикері қатысты. Форумға 17 мыңнан астам келушілер тіркелген.

Форумның ашылу салтанатында Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Бағдат Мусин мен Алматы қаласының әкімі Ерболат Досаев құттықтау сөз сөйледі.

«Digital Almaty қазірдің өзінде бизнес өкілдері, халықаралық сарапшылар, IT қауымдастығы бас қосатын бірегей алаңға айналды. Біздің басты басымдықтарымыздың бірі ақпараттық технологиялар саласын дамыту болып табылады. Қазақстандық IT нарығы қазірдің өзінде 10 мыңнан астам компания мен 150 мың адамды құрайды. IT саласында жұмыс істейтін бір адам аралас салаларда үш жұмыс орнын ашады», — деді Бағдат Мусин.

Алматы қаласының әкімі Ерболат Досаев құттықтау сөзінде Алматы Қазақстанның ең ірі мегаполисі ретінде цифрлық трансформация аясында сенімді қадам басып келе жатқанын атап өтті. Қаладағы цифрландырудың ену деңгейі Қазақстандағы ең жоғары көрсеткіштердің бірі болып табылады: мемлекеттік қызметтердің 96%-ы цифрлық форматта көрсетіледі және бұл көрсеткіш үнемі өсіп келеді.

«Алматы қаласын одан әрі дамыту үшін маңызды жобалар – қала менеджментін жетілдіретін басқа да жүйелік платформа шешімдері. Бұл қаланың Бірыңғай деректер қоймасы, Бірыңғай геоаналитикалық платформа. Бірыңғай бейнебақылау жүйесі биылғы жылы Алматы қаласының 80%-ға дейінін қамтиды. Бұл цифрландыру үшін цифрландыру емес, ең алдымен жайлы қалалық ортаны құру және қала тұрғындары мен қонақтарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету», — деді Досаев.

Қазақстанда мемлекеттік басқару цифрлық трансформация драйверлерінің біріне айналды. Біріккен Ұлттар Ұйымының әлемдік электрондық үкімет рейтингінде ел 28-орында тұр. Сонымен қатар, Қазақстанда құрылып жатқан қызметтердің ерекшелігі – олардың адамға бағытталғандығы.

Бағдат Мусин қазіргі уақытта мемлекет тек экономикалық секторларды немесе жалпы процестерді ғана емес, сонымен қатар азаматтың өмірлік циклінің барлық кезеңдеріндегі бизнес-процестерді цифрлық трансформациялау бойынша белсенді жұмыс істеп жатқанын атап өтті.

Бұған Қазақстанда қарқын алып келе жатқан Smart Data Ukimet жобасы көмектесуде. Оған қазірдің өзінде 80-ге жуық деректер базасы қосылған. Бірыңғай дерекқорға 6,3 миллион қазақстандық отбасы туралы деректер жиналып, әртүрлі параметрлер бойынша (мысалы, несиелік жүктеме, табыс, отбасы мүшелерінің саны және т.б) олардың әрқайсысына қажет.

«Отбасының цифрлық картасы – бұл бастамасы ғана. Біздің мақсатымыз – invisible government (көрінбейтін үкімет) құру. Ол үшін біз әрбір өмірлік жағдайда азаматтардың қажеттіліктерін проактивті форматқа көшіреміз, қашан. оларға мемлекет өкілдерімен жеке араласудың қажеті болмайды және цифрлық мемлекеттік қызметтер мен қызметтерді e-gov мобильді қосымшасында немесе өздері таңдаған мобильді қосымшаларда алуға болады», — деді Бағдат Мусин.

Ол қазірдің өзінде азаматтарға көптеген мемлекеттік қызметтер проактивті форматта қолжетімді екенін, ал e-gov mobile барған сайын танымал қосымшаға айналып келе жатқанын атап өтті. Оны ай сайын 2,5 миллион, ал күн сайын 200 мың қазақстандық пайдаланады, оған 20 цифрлық құжат енгізіледі.

Министр іске асырылған цифрлық мүмкіндіктің тамаша мысалы ретінде QR қолтаңбасын да ерекше атады. Сот кеңсесіне кіру, «Отбасы банкінде» ипотекаға құжаттарға қол қою және басқа да көптеген нәрселер үшін енді флешкаға электрондық цифрлық қолтаңбаны (ЭЦҚ) алып жүрудің, парольдерді есте сақтаудың және оны қалай орнату керектігін ойластырудың қажеті жоқ. QR кодын e-gov mobile арқылы сканерлеу жеткілікті. Сондай-ақ, ол биылғы жылы декреттік төлемдерді 15 күн емес, 1 сағат ішінде онлайн режимінде өңдеуге болатынына уәде берді (бұл мемлекеттік қызметті алудың орташа уақыты туралы фокус-топ өкілдері хабарлады).

Дегенмен, Бағдат Мусин министрліктің IT саласын тек электронды үкімет негізінде дамытып қана қоймай, мемлекеттік қызмет көрсету мақсатында интеграцияланғысы келетін барлық компанияларға мүмкіндік беретінін баса айтты.

Банк саласы да мемлекеттік қызметтерді белсенді ұсынатындардың бірі болды. Олар жасауға тырысатын ең бастысы – процестерді жеңілдету. Банктер дәстүрлі түрде клиенттермен фронтальды өзара әрекеттесуде кәсіби және ыңғайлы мобильді қосымшаларды жасау тәжірибесіне ие. Цифрлық құжаттар, бизнесті тіркеу, автокөлікті қайта тіркеу – бұл қызметтер қазақстандық банктердің өтінімдерінде қолжетімді, ал Қазақстан цифрлық индустрияны дамытудың алдыңғы қатарында, дамыған елдердің алдында тұр.

«Бизнесті құруда біз адамдардың жақсы екендігіне сүйенеміз. Біз олардың, мысалы, салық төлегісі келмейтініне сенбейміз. Егер біз керемет, қарапайым және түсінікті қызмет көрсетсек, әрқайсымыз салық формасын толтырудан қорықпай, салық жинау айтарлықтай артады деп ойлаймын», — деп түсіндірді Kaspi.kz басшысы және негізін қалаушы Михаил Ломтадзе.

Digital Almaty-2023 көрмесінде не болды?

Бірінші күні талқылауға қатысушылар Қазақстандағы цифрлық тау-кен өнеркәсібі, мемлекеттік басқарудың цифрлық трансформациясы, крипто биржаларын дамыту перспективалары, киберқауіпсіздік мәселелері және білім беру саласындағы технологиялары талқыланды.

Форумның екінші күні ЕАЭО елдерінің үкімет басшыларының қатысуымен өтетін пленарлық отырыспен басталды. Панельдік сессиялар барысында форумға қатысушылар технопарктердің дамуы, корпоративтік инновациялардың трендтері, цифрлық нарықтардағы деректерді реттеу мәселелері, креативті индустриялар мен қоғамдық игілікке цифрландыру мәселелерін талқыланды.