Қарағанды облысында жасыл энергетиканы дамыту қарқынды түрде жалғасып жатыр

Бүгінгі таңда облыста 7 жаңартылатын энергия көздері (ЖЭК) нысаны жұмыс істейді, олардың ішінде 5 күн электр станциясы, 1 биогаз қондырғысы және 1 шағын су электр станциясы бар. Бұл нысандар облыстың жалпы энергия өндірісінің 2,7%-ын құрайды​.

Балқаш қаласында «Қоңырат» ықшамауданының маңында қуаттылығы 100 МВт күн электр станциясының құрылысы аяқталуда, оны іске қосу 2024 жылдың соңына дейін жоспарланған. Чехиялық инвесторлардың қолдауымен Сарань қаласында қуаты 100 МВт болатын гибридті күн станциясы салынды​.

Бұл қуаттылығы 100 мегаватт болатын өңірдегі алғашқы күн электр станциясы еді. Бұл республикадағы ғана емес, Орталық Азиядағы ең ірі жоба болды. 164 гектар жерге электр энергиясын өндіруге арналған 307 мың вольттік панельдер орналастырылды. CS6U типті модульдерді Canadian Solar компаниясы жақтаусыз шыны-әйнек технологиясы арқылы шығарады. Ол күн панелінің бетінде шаңның, қардың немесе мұздың пайда болуына жол бермейді. Қазіргі уақытта станса Қазақстандағы жұмыс істеп тұрған екі ірі станцияның бірі (Жамбыл облысындағы Бурное ГРЗ-мен бірге) және ТМД-дағы Перово ГРЭС-тен кейінгі екінші КЭС болып табылады. Бұл күн электр стансасының жобасы алғаш рет «ЭКСПО-2017» халықаралық көрмесінде ұсынылды. Құрылыс 2017 жылы басталған. Жобаның негізгі инвесторы бас директор Йоахим Голдбек ұсынған неміс Solarnet GmbH компаниясы болды. Бес айда 400 жұмысшы 76,9 мың қада, 5,5 мың металл конструкциясын, 307,7 мың күн модулін және 20 инверторлық қосалқы станцияны орнатты.

Одан кейін Еуропалық Одақ инвесторлары жаңа жобаларға қатысуға уәде берді. Әрі ынтымақтастық дамып келеді. Бүгінгі таңда Қарағанды ​​облысында жаңартылатын және баламалы энергия көздерін пайдаланатын сегіз қондырғы жұмыс істейді. Мәселен, Шет даласында 2019 жылы қыркүйекте пайдалануға берілген күн электр станциясы 125 гектар аумақты алып жатыр. Мұнда қуатты қосалқы станциялар мен 150 мың күн батареясы орнатылды. «Ақадыр» КЭС-і облыс әкімдігі, «Kazakh Invest» ҰК» АҚ бірлескен жұмысымен сол «Solarnet GmbH» компаниясының жеке неміс инвестициясымен пайдалануға берілді. Жобаның құны 55 миллион еуроны құрайды. Абай және Бұқаржырау өңірлерінде құс фабрикасы мен мал шаруашылығы кешені қалдықтардан энергия өндіретін биогаз қондырғыларын іске қосты. Интумақ су қоймасында қуаты 0,6 МВт шағын су электр станциясы жұмыс істейді. Жобаларды жүзеге асыру облысқа 102 миллиард теңгеден астам инвестиция берді. Жалпы жасыл энергия қуаты 300 мегаватттан асты.

Өңірде «таза» энергия өндіретін сегіз қондырғы жыл сайын генерацияны арттырады. Мәселен, биылғы жылы өндіріс сағатына 167,4 миллион киловатт немесе жалпы электр энергиясын өндірудің 0,03 пайызын құрады. Бұл туралы энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасы басшысының орынбасары Арман Сәттібаев айтқан болатын.

2026-2027 жылдары тағы да екі ірі жоба пайдалануға беріледі деп жоспарланған. Атап айтқанда, «Қарағанды ​​қаласының «ГорКомТранс» ЖШС-нің орнатылған қуаты 4 МВт БиоПП құрылысы аяқталады. Жобаның жалпы құны 4,5 млрд теңгені құрайды. Бүгінгі таңда тереңдігі 15 метрден 30 метрге дейінгі 18 газ жинау ұңғымасы орнатылып, газды жинап, газ компрессорлық станцияға тасымалдау үшін 2,5 шақырым құбыр тартылды.

«Conveco» компаниясының Италияда жасалған газ компрессорлық станциясы мен жоғары температуралы алау қондырғысына арналған жабдықтар сатып алынды. Газдандыру жүйесінің құрылысы алаңы 3,8 га полигонның жабық камерасында жүргізілді.

Сондай-ақ Осакаров ауданында жалпы қуаты 150 МВт болатын «Hyperborea» ЖШС төрт жел электр станциясын салу жоспарлаған. Алынған жер учаскелері – шамамен 96 га. Сондай-ақ 220 кВ «Осакаровка» қосалқы стансасына қосылудың техникалық шарттары бар. Қазірдің өзінде 35/220 кВ қосалқы стансасының құрылыс жұмыстары басталып кетті.

Қысқаша айтқанда, жасыл энергетиканы дамыту облыстың көмірге тәуелділігін азайтып, экологиялық жағдайды жақсартуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, бұл жобалар инвестицияларды тартуға және экономиканы әртараптандыруға ықпал етеді. Қазақстанның 2030 жылға қарай энергия балансындағы ЖЭК үлесін 30%-ға жеткізу туралы стратегиялық міндетіне сәйкес, Қарағанды облысы осы бағытта көш бастап келеді​.

Жаңартылатын энергия көздерін дамыту өңірдің экологиялық тұрақтылығын арттырып, жасыл экономиканың дамуына жол ашады.