Мүгедек жандардың қоғамдағы орнын түсіну және қолдау аса маңызды

Қазіргі таңда олардың қоғамдағы орнын түсіну және әлеуметтік көмек пен қолдау жүйесін жетілдіру қажеттілігін өзекті етеді.

Мүгедектердің құқықтарын қорғайтын және кепілдік беретін негізгі халықаралық құжаттардың қатарына мыналар жатады: «Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы», «Мүгедектердің құқықтары туралы декларация», «Ақыл-ойы кем адамдардың құқықтары туралы декларация», «Бала құқықтары туралы конвенция», «Мүгедектерді қорғаудың стандартты ережелері».

Басты мәселе – бұл адамдардың әлеммен байланысы шектеулі, балалармен және үлкендермен қарым-қатынасы нашар, табиғатпен қарым-қатынасы шектеулі, мәдени құндылықтарға қол жеткізе алмайды, кейде тіпті қарапайым білім алады. Сондай-ақ басқалардың теріс көзқарастары, өмір сапасын жақсартуға кедергі келтіретін физикалық және психикалық кедергілердің болуы. Сондықтан қоғамның ерекше қажеттіліктері бар адамдарға деген толерантты қарым-қатынасын қалыптастыру соңғы жылдары өзекті мәселеге айналып, оған мұқият назар аударуды қажет етеді. Қоғамның даму деңгейін оның мүмкіндігі шектеулі жандарға деген көзқарасымен анықтауға болатыны баршаға аян. Біздің қоғам басқа адамдарды қабылдауға дайын ба: басқалар сияқты емес пе? Біз оларға қолдау көрсетуге, көңіл бөлуге, қамқорлық жасауға дайынбыз ба?

Қазіргі қоғамдағы ең маңызды тенденциялардың бірі – толерантты қоғамды қалыптастыруды ескере отырып, «толеранттылық аумағы» ретінде білім беру кеңістігін құруға көп көңіл бөлінеді, өйткені толеранттылықты қалыптастырудың негізгі көздері ОТБАСЫ және БІЛІМ БЕРУ ОРТА.

ОТБАСЫ – отбасылық басымдықтардың жанды мысалы: ересектердің қарым-қатынасы, олардың пікірлері, пайымдаулары және іс-әрекеттері. Отбасының өзіндік өмір салты, өз билігі, өз салт-дәстүрі, әдет-ғұрыптары, мерекелері мен әдет-ғұрыптары болады.

БІЛІМ БЕРУ ОРТАсының өзіндік құндылықтары, ерекше қарым-қатынастар жүйесі, қазіргі кездегі еркін және міндетті қызмет түрлері бар. Әрбір бала бақытты болғысы келеді, соның ішінде ерекше қажеттіліктері бар балалар. Ал ол ең алдымен өзі өмір сүріп, өсіп-өніп жатқан психологиялық ортасынан, айналасындағы адамдардың қамқорлығы мен ілтипатына бөленсе қуанады. Балаларды гүлдермен салыстырады. Ерекше қажеттіліктері бар бала да гүл. Жусан гүлі. Ащы, бірақ айналасындағыларға өте қажет.

Отбасы, балабақша, мектеп, бір сөзбен айтқанда, «білім кеңістігі» «толеранттылық аумағына» айналғанда, сонда ғана барлығына түсіністікпен, сыйластықпен, құрметпен қарайтын толерантты қоғам туралы айтуға болады. 

Адамдар романтик, ұқыпты және осал болуы мүмкін. Бірақ оларды мүгедек және мүгедек емес деп бөлуге болмайды, өйткені адамдар олай бөлінбейді. Қоғамды кінәлаудан, мүмкіндігі шектеулі жандарды аяудан аулақ болу керек. Өте қарапайым, адамдық, өмірлік мысалдар біздің ортақ тұстарымыздың көп екенін, бірге өмір сүре алатынымызды көрсетеді және бұған көптеген дәлелдер бар. Егер біз мұны қабылдайтын болсақ, мүгедектік факторы адамдар арасындағы қарым-қатынаста анықтаушы фактор болудан қалар еді.

Фото: Pixabay