Нобель бейбітшілік сыйлығы Хибакуша қозғалысына берілді

Хиросима мен Нагасаки қалаларына атомдық бомба тасталғаннан кейін аман қалғандардың (Hibakusha ретінде белгілі) бұл бастамашыл қозғалысы ядролық қарудан бос әлемді құруға және ядролық қаруды ешқашан қайтадан қолдануға болмайтынын көрсетуге бағытталған күш-жігері үшін сыйлыққа ие болды.

«1945 жылғы тамыздағы атомдық бомбалауға жауап ретінде бүкіл әлемде қозғалыс пайда болды. Оның мүшелері ядролық қаруды қолданудың апатты гуманитарлық салдары туралы хабардарлықты арттыру үшін тынымсыз жұмыс жасады. Бірте-бірте ядролық қаруды қолдануды моральдық тұрғыдан қолайсыз деп танитын күшті халықаралық норма қалыптасты.

Аман қалғандардың жеке оқиғалары бізге айтып жеткізу мүмкін емес нәрсені сипаттауға, ойға сыймайтынды ойлауға және ядролық қару тудыратын түсініксіз ауыртпалық пен азапты түсінуге көмектеседі», — делінген сыйлықтың сайтында.

Дегенмен, Норвегияның Нобель комитеті бір үміт беретін фактіні мойындағысы келеді: ядролық қару соғыс мақсатында қолданылмағанына шамамен 80 жыл болды.

Нобель комитеті Хиросима мен Нагасакидегі өрттен аман қалғандардың тағдыры ұзақ уақыт бойы жасырынып, еленбей келгенін еске салады. 1956 жылы Hibakusha ұйымдарының жергілікті топтары мен Тынық мұхитындағы ядролық қару сынақтарының құрбандары бірігіп, атом және сутегі бомбалары құрбандарының жапондық конфедерациясын құрды. Бұл атау жапон тілінде Nihon Hidankyo деп қысқартылды. Бұл бірлестік Жапониядағы Hibakusha ұйымдарының ең ірі және ықпалдысы болды.

1901 жылдан бері барлығы 105 Бейбітшілік саласындағы Нобель сыйлығы берілді. Нобель сыйлығы 142 лауреатқа — 111 адамға (олардың ішінде 19 әйел) және 31 ұйымға табыс етілді. Халықаралық Қызыл Крест комитеті үш рет марапатталды, сондай-ақ БҰҰ-ның Босқындар ісі жөніндегі Жоғарғы Комиссарының басқармасы да сыйлық алды.

Айта кетейік, 2023 жылы Бейбітшілік саласындағы Нобель сыйлығын Наргес Мохаммади «Ирандағы әйелдерге қатысты қысымға қарсы күресі, адам құқықтары мен баршаның еркіндігі үшін» алған болатын.