Путиннен «қазақ жерлерін қайтаруды» талап еткен әйел соттала ма?

Жансұлу Дархамбаеваға қатысты сот ісі Қазақстанда қоғамдық пікір туғызған маңызды оқиға болды. Ол Ресей президенті Владимир Путиннен «тарихи қазақ жерлерін қайтаруды» талап еткен мәлімдемесі үшін Қылмыстық кодекстің 174-бабы («Әлеуметтік, ұлттық, рулық, нәсілдік, таптық немесе діни араздықты қоздыру») бойынша айыпталды. Сот үкімімен Дархамбаева екі жылға бас бостандығынан айырылды.

Қазақстандық Жансұлу Дархамбаева Ресей президенті Владимир Путинге бірнеше видеоүндеу жариялап, онда ресейліктерді «қазақ жерлерін қайтаруға немесе бөлуге» шақырған. Оның айтуынша, биыл Алтай, Орынбор, Астрахан, Курск, Том, Қорған, Саратов және Новосібір облыстарына қатысты «жүз жылдық жалға беру мерзімі аяқталады». Бұл мәлімдемелер қоғамда үлкен резонанс тудырып, құқық қорғау органдары тарапынан тергеу басталды.

Қоғамдық пікір екіге бөлінді: бір тарап бұл әрекетті Қазақстанның аумақтық тұтастығын қорғауға бағытталған батыл қадам ретінде бағаласа, екінші тарап мұндай мәлімдемелердің ұлттық араздықты қоздыруы мүмкін екенін айтып, алаңдаушылық білдірді. Бұл оқиға Қазақстандағы сөз бостандығы мен саяси белсенділік мәселелеріне қатысты маңызды сұрақтарды көтерді.

Бұл іс ресейлік ақпарат құралдарының назарынан тыс қалмады – оннан астам басылым Жансұлу Дархамбаеваның ісі жайында жазды. Ресей медиасы оны «әйгілі русофоб» деп сипаттап, оның мәлімдемелерін сынға алды. Сонымен бірге кейбір басылымдар Дархамбаеваның бас бостандығынан айырылуын Қазақстан билігінің «саяси есеппен жасалған әрекеті» деп бағалап, бұл қадам Мәскеумен қарым-қатынасты шиеленістірмеу мақсатында жасалған болуы мүмкін деген пікір айтты.

– Соңғы уақытта Қазақстанда русофобиялық мәлімдемелер жиілеп кеткенін ескерсек, бұл нұсқа сенімді көрінеді. Елде «жаңа тарихпен» жазылған кітаптар мен оқулықтар жарық көруде. Мұндай видеоларды басқа блогерлер де түсіріп жүр. Украина үлгісінде Қазақстанда бір кезде тіл патрульдері де пайда бола бастаған еді, - деп жазады bloknot.ru.