Қазақтан құқықтық шаралар жүргізу бойынша үздік елдердің сапына енді

Нақытырақ айтсақ, ол үшін 2019 жылдың маусым айында Республикалық құқықтық ақпарат орталығы Заң шығару институтына қосылып қайта құрылды. Айта кету керек, жаңа ұйымдастырушылық-құқықтық форма институтқа кез-келген ұйымға қызмет көрсетуге және білікті және сұранысқа ие сарапшылар мен ғалымдарды тартуға мүмкіндік береді.

Жеке сот орындаушыларының республикалық палатасы негізінде «Әлеуметтік қор» құрылды. Айта кетейік, бұл қор атқарушылық іс жүргізуге қатысушы және қиын әлеуметтік және қаржылық жағдайға тап болған азаматтарға көмек көрсетеді. Бұдан басқа, Қордың бюджеті жеке кеме жүргізушілерінің мүшелік жарналары мен ерікті қайырымдылықтардан құралады. Қордың қызметін бақылауды Палатаның Қамқоршылық кеңесі жүзеге асырады. Дегенмен де, қор қаржысы лимиттелген.

Зияткерлік меншікті қорғау жүйесінің маңызды аспектісі имидждік саясат пен елдегі патенттік ведомстваның мәртебесі болып табылады. Сонымен қатар, инновациялық жобаларды дамыту және елдің технологиялық әлеуетін арттыру орталықтарымен өзара әрекеттесуге ерекше назар аударылады. NIIР-тің (Ұлттық зияткерлік меншік институты) фронт-кеңселері «Астана хабында» және зияткерлік меншікті құқықтық қорғау бойынша кеңес беру үшін Халықаралық жасыл технологиялар орталығында ашылды. Сонымен бірге, пилоттық режимде патенттік ведомство базасында IPR Center-нің мамандандырылған бөлімшесі құрылды. Орталық зияткерлік меншікті қорғау мәселелері бойынша мемлекеттік органдардың үйлестірілуін күшейтеді деп жоспарлануда. Авторлар мен Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің құқық иелерін ЕАЭО аумағында қамтамасыз ету мақсатында авторлық және сабақтас құқықтарды ұжымдық негізде басқару тәртібі туралы келісім ратификацияланды. Сонымен қатар, Еуразиялық патенттік конвенцияның өнеркәсіптік үлгілері туралы Хаттамаға қол қойылды. Бұл аймақтық қорғаудың жүйесін құруға және бір өтінімнің негізінде конвенцияға қатысушы барлық мемлекеттерде жарамды патент алуға мүмкіндік береді. Патенттік ведомство ұсынатын зияткерлік меншік саласындағы мемлекеттік қызметтерді 100% автоматтандыруға қол жеткізілгенін атап өткен жөн. Есепті кезеңде өнеркәсіптік меншік объектілеріне шамамен 12 мың қорғау құжаттары берілді.

Doing Business рейтингісінде Қазақстан әлемнің алдыңғы қатарлы 30 елінің қатарына кіріп, 190 елдің ішінде 25-ші орын алды. Мұндай нәтижеге сот актілерін орындауға кететін уақытты оңтайландыру, заңды тұлғаларды және жылжымайтын мүлікке құқықтарды тіркеу саласындағы мемлекеттік қызметтерді тіркеу және автоматтандыру процедураларын оңтайландыру бойынша қабылданған шаралардың арқасында қол жеткізіп отыр.

Еркежан АРЫН