Трамптың «алты соғысты тоқтаттым» дегені қаншалықты рас?

Ақ үйдегі жақтастары оны Нобель сыйлығына ұсынатын уақыт келді деп жар салды. Бірақ халықаралық сарапшылар бұл сөздің ақиқатына күмән келтіреді.

Қай қақтығыстар туралы айтылды?

Трамптың сөзінше, ол мынадай жанжалдарды тоқтатқан:

• Израил мен Иран арасындағы 12 күндік әскери операция,

• Үндістан мен Пәкістан арасындағы Кашмир дауы,

• Руанда мен Конго Демократиялық Республикасы арасындағы қақтығыс,

• Тайланд пен Камбоджа шекарасындағы атыстар,

• Армения мен Әзірбайжан арасындағы келісім,

• Мысыр мен Эфиопия арасындағы Ніл өзені дауы,

• Сербия мен Косово арасындағы шиеленіс.

Ақ үй мұның барлығын «Трамп тоқтатқан соғыстар» деп көрсетіп отыр.

Сарапшылардың көзқарасы

Алайда ірі ақпарат құралдары мен зерттеу орталықтары бұл мәлімдемені асыра айтылған деп санайды.

• Reuters Трамптың дипломатиялық белсенділігін мойындағанымен, оның нәтижесін жеткілікті бағаламаған. Украинадағы соғысты тоқтату жоспары мүлде іске аспағанын жазады.

• Associated Press пен PolitiFact «алты соғысты тоқтаттым» деген сөзді «негізінен жалған» деп сипаттады.

• The Guardian болса, мұнда көбіне уақытша атысты тоқтату туралы ғана сөз болғанын, толыққанды бейбіт келісім жасалмағанын жазды.

• Snopes пен басқа фактчекерлердің айтуынша, аталған оқиғалардың кейбірін тіпті «соғыс» деп атаудың өзі күмәнді.

Нақты жағдай қандай?

Израил мен Иран арасындағы атыс тоқтағанымен, тараптар әлі де бір-біріне қатаң ескерту жасап отыр. Үндістан мен Пәкістан уақытша бітімге келгенімен, Делидің ресми өкілдері АҚШ рөлін тым әсірелеуге болмайды дейді. Руанда мен Конгодағы жағдай да тұрақсыз, келісімге қарамастан, екі ел бір-бірін бітімді бұзды деп айыптап жүр.

Ал Мысыр мен Эфиопия арасында шын мәнінде соғыс болмаған, тек ұзақ жылдар бойы созылып келе жатқан су дауы бар. Сербия мен Косово арасындағы қатынас та қарулы соғысқа жетпеген шиеленіс ретінде бағаланады.

Дональд Трамптың бастамалары кейбір жағдайда атысты тоқтатуға немесе тараптарды келіссөз үстеліне отырғызуға ықпал еткені рас. Бірақ «соғысты тоқтаттым» деген сөз — асыра айтылған тезис. Сарапшылардың пікірінше, бұл тек уақытша тыныштық орнату деңгейінде қалған. Ал түпкі себептер шешілмегендіктен, қайтадан ушығу қаупі жоғары.

Сондықтан «жеті соғысты тоқтаттым» деген мәлімдеме саясаткердің өзін көрсетуге бағытталған ұранға көбірек ұқсайды.