Қазақстан мен Әзірбайжан жұмыспен қамту саласында серіктес болмақ

Мәселен, жуырда ғана «Еңбек ресурстарын дамыту орталығы» акционерлік қоғамы мен Әзербайжанның Мемлекеттік жұмыспен қамту агенттігі еңбек саласындағы тәжірибе алмасу жөніндегі бірлескен іс-шараларды қамтитын 2024 жылға арналған іс-қимыл жоспарына қол қойған болатын.

ЕРДО тарапынан құжатқа орталық президенті Дәулет Арғындықов, ал Әзербайжан тарапын Жұмыспен қамту мемлекеттік агенттігінің басқарма төрағасы Мұстафа Аббасбейли қол қойды.

«Біздің мекемелер арасында өзара оқыту және білім алмасу елдеріміздің мемлекеттік жұмыспен қамту қызметтерінің сапасын, тиімділігін және нәтижелілігін арттырудың қуатты құралы болып табылады. Мемлекеттік жұмыспен қамту қызметтері жұмыс істейтін контекст жалпы экономикалық климаттағы, сондай-ақ еңбек нарығы талап ететін дағдылар мен құзыреттердегі күрт және жылдам өзгерістермен сипатталады. Осыған байланысты жұмыс іздеушілердің, жұмыс берушілердің және жалпы қоғамның өзгеріп отыратын қажеттіліктері мен үміттеріне бейімделудің маңыздылығы ерекше маңызды», – деді Еңбек ресурстарын дамыту орталығының басшысы жоспарға қол қою рәсімі барысында.

Ол 2024 жылға арналған бірлескен іс-қимыл жоспары шеңберінде жастар мен жұмыссыздарды қоса алғанда, әртүрлі топтар үшін еңбек нарығында көрсетілетін шараларды зерделеу, сондай-ақ мансапты дамыту және кәсіптік бағдар беру бойынша кеңес беру бойынша жұмыс жүргізу жоспарланып отырғанын атап өтті, бұл тұтастай алғанда озық халықаралық тәжірибені енгізу есебінен Қазақстанның жұмыспен қамту қызметінің кәсіби әлеуетін нығайтуға көмектеседі.

Айта кету керек, 2023 жылы Қазақстан Дүниежүзілік мемлекеттік жұмыспен қамту қызметтері қауымдастығына (WAPES) кірді, «Еңбек ресурстарын дамыту орталығы» АҚ Қазақстанның мемлекеттік жұмыспен қамту қызметінің өкілі болды. 1988 жылы құрылған қауымдастыққа қазір 85 ел мүше. WAPES мақсаты – жұмыспен қамту және еңбек мәселелері бойынша тәжірибе және ақпарат алмасу үшін жұмыспен қамту қызметтерін жаһандық біріктіру.

Сонымен қатар, "Еңбек ресурстарын дамыту орталығы" АҚ дайындаған орта мерзімді болжамға сәйкес базалық (неғұрлым ықтимал) сценарийде 2023-2030 жылдары жалдамалы жұмыскерлерге сұраныс (жаңа сұраныс пен алмастыруға сұранысты қоса алғанда) жиынтық 2 млн-ға жуық адамды - 1 832 мың адамды құрағанын айта кетейік.

Көрсетілген кезеңде жалдамалы еңбекке сұраныстың шыңы 2028 жылы күтіледі (базалық сценарийде 240,5 мың адам). Бұл ішінара әйелдердің зейнеткерлік жасын арттыру 2023 жылдан 2028 жылға дейін тоқтатыла тұратындығына байланысты.

2023-2030 жылдар ішінде жалдамалы қызметкерлерге ең үлкен жиынтық қажеттілік білім беру (380 мың адам), сауда (206,9 мың адам) және ауыл шаруашылығы (175,2 мың адам) салаларында орын алатын болады. Білім беру саласының кадрларға деген жоғары қажеттілігі елде 2000-шы жылдардың басынан бері байқалып келе жатқан "беби-бум"-ға байланысты.

Өңірлер бөлінісінде жалдамалы қызметкерлерге ең көп жиынтық сұраныс Алматы қалаласында - 208 мың адам, Алматы облысы – 136,6 мың адам және Қарағанды облысы – 135,7 мың адам күтіледі. Ең аз сұраныс орталық, шығыс және солтүстік, сонымен бірге батыс облыстарда қалыптасады. Жалғасып жатқан урбанизация мен халықтың мегаполистерде шоғырлануының көрінісі бар.

2030 жылға дейінгі жалдамалы жұмыскерлерге жиынтық сұраныс болжамының нәтижелері бойынша ҰҚЖ-2017 5 белгісі деңгейінде қызметтер топтары бөлінісінде қызметтердің ТОП-25 тобы келесідей (мың адам):

1. Бухгалтерлер – 95,3

2. Күзетшілер, инкассаторлар және соған байланысты кәсіптер – 75,3

3. Дүкен сатушылары және олардың көмекшілері – 67,9

4. Жүргізушілер мен шопырлар – 45,0

5. Қоғамдық ғылымдар бойынша орта мектеп мұғалімдері – 44,5

6. Күтім жөніндегі орта медициналық персонал – 39,0

7. Жаратылыстану ғылымдары бойынша орта мектеп мұғалімдері – 39,0

8. Мектепке дейінгі білім берудегі тәрбиешілер – 36,7

9. Отельдердегі және ұқсас мекемелердегі тазалаушылар – 32,6

10. Бастауыш мектеп мұғалімі – 31,6

11. Офис қызметшілері (жалпы бейін) – 30,4

12. Көшелер мен базарлардағы саудагерлер – 25,4

13. Офистердегі жинаушылар – 23,0

14. Жүк автомобилінің жүргізушілері – 22,3

15. Шаштаразшылар – 21,2

16. Ғимараттарды қараушылар және күзетшілер – 20,4

17. Аралас өнімдерін өндіру жөніндегі фермерлер және жұмысшылар – 20,0

18. Орта мектептің басқа мұғалімдері – 19,5

19. Ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірудегі біліктілігі жоқ жұмысшылар – 19,4

20. Басқа аспаздар – 18,7

21. Басқа да біліктілігі жоқ жұмысшылар – 17,5

22. Тракторшылар – 16,1

23. Фаст-фудтан басқа, тез тамақтану орындарындағы аспаздар – 14,9

24. Пісірушілер – 14,1

25. Аула сыпырушылар және ашық аумақтарды тазалаушылар – 14,0