Қазақстанда баланың ұлтын анықтаудың жаңа тәртібі енгізілді

Бұған дейін қолданыста болған "Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы" кодекстің 65-бабы бойынша, баланың ұлты тек ата-анасының біреуінің ұлтына сәйкес жазылатын. Ал егер ата-анасы туралы мәлімет болмаса, баланың ұлтын көрсету мүмкін болмаған.

Мәселенің мәні неде?

Бұл мәселеге қатысты Конституциялық сотқа Қазақстан азаматшасы жүгінген. Ол қамқорлығындағы баланың анасы құжатсыз қайтыс болғанын, ал әкесі туралы мүлде мәлімет жоқ екенін айтқан. Осыған байланысты АХАТ органдары баланың ұлтын құжаттарға енгізуден бас тартқан. Соттар да ата-анасы туралы дерек болмағандықтан ұлтын көрсетуге рұқсат бермеген.

Сот не деді?

Конституциялық сот мұндай шектеу адамның өзін-өзі анықтау құқығын бұзатынын мәлімдеді. Конституцияға сәйкес, әр азаматтың этникалық сәйкестігін айқындауға құқығы бар. Сот баланың ата-анасы туралы мәлімет болмаған жағдайлар өмірде жиі кездесетінін, мысалы, асырап алу, құжат жоғалту, не басқа адамдардың тәрбиелеуінде болу секілді жағдайлар бар екенін атап өтті.

Енді не өзгереді?

Енді егер баланың ата-анасы туралы мәлімет болмаса, ұлты басқа жолмен де анықталуы мүмкін. Дегенмен, ұлтын ресми құжаттарға енгізгісі келген азаматтың мәліметін мемлекет тексеруге құқылы.

Қандай ереже сол күйі қалады?

Ата-анасының бірінің ұлтына байланысты ұлтын анықтау құқығы сақталады. Өзгеріс тек ата-анасы туралы мәлімет болмаған жағдайларға қатысты енгізілді.

Конституциялық сот не істейді?

Конституциялық сот – Қазақстан Конституциясының үстемдігін қамтамасыз ететін ең жоғарғы орган. Ол заңдардың Конституцияға сәйкестігін тексереді, азаматтар мен ұйымдардың өтініштерін қарайды, Конституция нормаларын түсіндіреді және адам құқықтарын қорғайды.

Айта кетейік, бұған дейін сот бала тәрбиесімен айналысқан жұмыссыз әкелердің бұл уақытын еңбек өтіліне қосу туралы шешім қабылдаған болатын.