30 жылдың қорытындысы: Қарағандылық чемпиондардың есімдері әлемдік спорт тарихына жазылды

Тәуелсіздіктің 30 жылы ішінде бүкіл елдің мақтанышына айналған қарағандылық спортшылардың тізімін шексіз жалғастыруға болады. Олардың көпшілігі – Әлия Молдағұлова атындағы облыстық мамандандырылған олимпиадалық резервтегі мектеп-интернат-колледжінің тәрбиеленушілері.

50 жылдық тарихында оқу орны белгілі спортшылардың бірнеше ұрпағын өсірді және 90 жылдардың сынағынан абыроймен өтті. 

– 90 жылдары мамандардың кетуі басталды. Білікті жаттықтырушылар көп болды, – деп еске алады мектеп басшысы Ерден Халилин. – Бірақ бәрін ұстап тұрған ұйытқы қалды. Оның алғашқы директоры Бағдәулет Урбисинов мектеп үшін көп жұмыс жасады. Ол 23 жыл еңбек етіп, ең қиын уақытты бастан кешті. Спорттық құрал-жабдықтар жетіспеді, жиындар мен жарыстарға бару қиын болды. Өз қаражатымызбен жүруге тура келді, және бұл мүмкіндік бәрінде бола бермеді.

Үлкен қиындықтарға қарамастан, мектеп тәрбиеленушілері жаттығуды жалғастырып, жақсы нәтижелер көрсетті. 1994 жылы Аркадий Топаев бокстан әлем чемпионы болды. Екі жылдан кейін спортшы Ирина Худорошкина Олимпиада ойындарында күміс жеңіп алды. Ал 1997 жылы Андрей Мизуров велоспорттан әлем кубогының иегері атанды.

Жақсы жаққа өзгерістер 2000 жылдары – дене шынықтыру және спорт бойынша мемлекеттік бағдарлама қабылданғаннан кейін басталды. Облыста бірінен соң бірі «Жастар», «Дәулет», «Жас сұңқар» спорт мектептері ашыла бастады. Ол кезде дзюдодан ұлттық құраманың 70%-ын қарағандылық спортшылар құрады.

– Бұл Максим Раков, Ержан Шынкеев, Бейімбет Қанжанов, Жансай Смағұлов, Ислам Бозбаев. Олар өткен реформаның алғашқы тумалары деп айтуға болады, – деп есептейді Ерден Халилин. – Біз сондай-ақ олимпиадалық тәрбиеленушілер – Дмитрий Карповты, Серік Сәпиевті, Серік Елеуовті мақтан тұтамыз. Геннадий Головкин біздің мектеп базасында ғалым Кенжебаевтан тәлім алды.

Бүгінде Әлия Молдағұлова атындағы мектепте 57 жаттықтырушы Қарағандыда 350 және Теміртау филиалында 150 спортшы тәрбиелеуде. Екі жыл бұрын оқу орнына колледж мәртебесі берілді. Енді мұнда балалармен жұмыс істеу үшін білікті жаттықтырушы-оқытушылар даярланады.

Мектепте спорттың 15 түрі дамыған. Олардың қатарында бокс, күрес, велоспорт, дзюдо, ескек есу, жеңіл және ауыр атлетика, жүзу, конькимен жүгіру және шаңғы спорты бар. Қарағанды облысында ұлттық спорт түрлерін дамытуға ерекше көңіл бөлінетіндіктен, өткен жылы қазақ күресінен бөлім ашылды. Балуандар өте қатал іріктеуден өтеді, сондықтан мұнда үздіктердің үздігі айналысады.

Өңірде спорттың 100-ге жуық түрі дамыған, оның 44-і олимпиадалық. Қолжетімділік тегін спорт секциялары мен мемлекеттік спорт мектептері есебінен қамтамасыз етіледі.

Мүмкіндігі шектеулі адамдар туралы да ұмытпайды. Қарағандыда мүгедектер спорты бойынша мамандандырылған спорт мектебі жұмыс істейді. Қазақстан ұлттық құрамасына 90 спортшы кіреді.

Тәуелсіздік жылдарында барлығы 67 ірі спорт алаңдары, сондай-ақ өңірдің қалалары мен аудандарында ондаған дене шынықтыру-сауықтыру кешендері салынды. Биыл бюджет және бюджеттен тыс қаражат есебінен тағы 13 спорт нысанының құрылысы жүріп жатыр. Жыл сайын облыс бойынша 40-тан астам спорт алаңдары, хоккей корттары мен футбол алаңдары орнатылады.

Фото – Әлия Молдағұлова атындағы облыстық мамандандырылған олимпиадалық резервтегі мектеп-интернат-колледжінің мұрағатынан