Жобалар
Редакциямен байланыс
Жарнама
Кеше, 13:45

Шыңғыс Сейфулла, адвокат: Бишімбаев пен Шерзат істері заң жүйеміздің қазіргі жағдайын айқын көрсетті

Шыңғыс Сейфулла
Фото: Шыңғыс Сейфулла

Біздің қоғамда заңның беделі мен әділеттілігі – халықтың сенімінің негізі. Кейінгі жылдары елімізде бірнеше маңызды сот процестері өтті, олардың әрқайсысы қоғамдық пікірге, заң жүйесіне деген көзқарасқа ықпал етті.

 Осы процестер арқылы біз заңның қаншалықты әділетті, ашық және халық мүддесіне сәйкес екенін бағалай аламыз. Мысалы, Бишімбаев ісін алайық. Бұл іс қоғам назарын аударған маңызды процесс болды. Аталған іс барысында заңға үлкен жауапкершілік жүктелді. Халық істің әділетті қаралуын қадағалап отырды. Бишімбаевтың кінәсі дәлелденіп, сот шешімі шыққан соң, бұл шешім көпшілік арасында заңның беделін арттырғандай болды. Халық арасында «Біздің елде заң бар екен, ол әділ жұмыс істей алады» деген пікір қалыптасқанын байқадық. Алайда, Шерзат ісі бұл сенімге белгілі бір дәрежеде көлеңке түсірген сияқты. Бұл оқиға барысында қоғам тарапынан көптеген сұрақтар мен күмәндар туындады. Әсіресе, процестің ашықтығы мен заңның барлық азаматтарға тең қолданылуы мәселесі жиі талқыланды. Қоғам кейде сот шешімдерін біржақты немесе әділетсіз деп қабылдайтынын байқаймыз. Бұл жағдайлар халықтың заң жүйесіне деген сенімін әлсіретуі мүмкін. Жалпы, биылғы оқиғалар заңға қатысты екі түрлі пікір тудырды: бір жағынан, әділетті шешімдер арқылы заң беделін нығайту, екінші жағынан, кейбір істердің қаралуы барысында туындаған күмәндер арқылы заңның беделін қайтадан төмендету. Мұндай жағдайларда заң жүйесінің маңызды міндеті – ашықтықты, әділеттілікті және теңдікті қамтамасыз ету.

Қазақстандағы заңнама жүйесінің дамуы қоғамның қажеттіліктеріне сай болуы керек. Бүгінгі таңда қоғам тек заңның бар екеніне емес, оның әділ қолданылатынына сенгісі келеді. Сондықтан, бізге заңның орындалу сапасын арттыру, құқық қорғау органдарының кәсібилігін дамыту және сот процестерін барынша ашық ету қажет.

Сонымен қатар, халықтың заңға деген сенімін арттыру үшін, заңды бұзу фактілері анықталған жағдайда кінәлілерге әділ жаза тағайындалып, барлық азаматтардың заң алдында тең екендігі көрсетілуі тиіс. Бұл тек жеке тұлғалардың ғана емес, жалпы қоғамның заң жүйесіне деген сенімін нығайтады.

Қорыта айтқанда, Бишімбаев пен Шерзат істері біздің заң жүйеміздің қазіргі жағдайын айқын көрсетіп берді. Бізге заңның беделін сақтау мен арттыру үшін жүйелі реформалар мен нақты қадамдар қажет. Әділдік – бұл заңның басты құндылығы, және ол әрбір азамат үшін айқын болуы керек.